مقدمه: روند مكانيزه شدن امور مالي و حسابداري مربوط به فروش كالا يا ارائه خدمات در سازمان ها و اصناف تجاري كشور هاي جهان به موازات افزايش چشمگير قدرت سيستم هاي كامپيوتري و الكترونيكي طي چند دهه اخير رشد قابل ملاحظه اي را به همراه داشته است. رشد تكنولوژي، كاركنان و اعضاي سازمان ها، اصناف و اتحاديه ها را مجبور ساخته كه خود را با محيط جديد سازگار كرده و اموري را كه ممكن بوده سال ها به صورت دستي انجام دهند؛ حال با استفاده از كامپيوتر و تكنولوژي هاي جديد به انجام رسانند . آنچه كه كاركنان هر كدام از سازمان ها بايد طي اين گذار انجام دهند وفق دادن خود با سيستم جديد و استفاده از فرصت هايي است كه سيستم با كاهش هزينه ها و زمان مصرفي بعلاوه افزايش دقت و سرعت كار براي ايشان فراهم مي كند. روندي كه در بالا ذكر شد را به نسبت مي توان در كشورهاي پيشرفته امري بلوغ يافته و در مورد كشورهاي كمتر توسعه يافته امري نوپا و جديد كه درحال رشد است ، تلقي نمود. در كشور ما ايران اين گذار را در سازمان هاي دولتي و نيمه دولتي مي توان به صورت كاملا محسوس مشاهده كرد كه يا كاملا سيستم خود را ارتقا داده اند يا در حال طي اين مراحل توسعه هستند؛ اما همين روند را در مورد اصناف تجاري مي توان امري كند و منفصل تعريف كرد. شرح ابتدايي : اين طرح به موازات مكانيزه شدن سيستم هاي حسابداري ،فروش، مالي و اطلاعاتي در جهان و كشور ايده اي را ارائه مي دهد كه نقطه اي آغازين براي مكانيزه شدن اصناف تجاري فراواني است كه براي فروش كالاي خود نياز به توزين آن دارند و به خصوص اصنافي كه ترافيك كاري اشان به گونه اي است كه همزمان از چند باسكول چند صد كيلويي استفاده مي كنند و سيستم متمركزي براي ثبت تمام اتوماتيك وزن اجناس و همچنين مشتري خريدار آن جنس را ندارند. سيستم خريد و فروش كالا در اين نوع اصناف ،سيستمي است كاملا سنتي با مشكلات حسابداري فراوان و عدم شفافيت امور مالي و همچنين روند كند و بغرنج فروش كه در سال هاي اخير تلاشهايي پراكنده براي نو شدن سيستم شده اما به دليل منفصل بودن اين تلاش ها نتيجه ي مطلوبي حاصل نشده است. مشكلات سيستم هاي كنوني: o\\\\\\\\tبروز خطاهاي انساني بسيار در ثبت اطلاعات و محاسبات مالي به دليل عدم ارتباط مستقيم باسكول ها با سيستم كامپيوتري o\\\\\\\\tعدم وجود يك سيستم متمركز حسابرسي جوابگو به چنين سيستمي با حجم سرمايه مالي در گردش بالا o\\\\\\\\tسرعت پايين فروش به دليل عدم امكان استفاده مشتريان از كارت الكترونيكي خريد o\\\\\\\\tعدم امكان كشف دليل كسري هاي مالي و كالايي به دليل دستي بودن سيستم o\\\\\\\\tامكان بالاي سو استفاده مالي به دليل خلا يك سيستم مطمئن o\\\\\\\\tعدم امكان چك كردن حجم موجودي نقد دريافتي و پرداختي به دليل عدم وجود يك سيستم صندوق روزانه عنوان طرح : سيستم هوشمند توزين ، مديريت داده ها و محاسبات مالي اجزاي سيستم: * باسكول ديجيتال هوشمند * دستگاه فرستنده/گيرنده اطلاعات (سوئيچينگ بيسيم بين باسكول و سيستم مديريت) * سيستم نرم افزاري هوشمند مديريت داده ها و محاسبات مالي تذكر 1 : در اين طرح براي شناسايي مشتريان و ثبت خريد هايشان در هر مرحله از خريد از كارتخوان راديويي(RFID) يا دستگاه اسكنر اثر انگشت FingerPrint استفاده مي شود كه در اين خلاصه طرح نوشته شده براي كوتاهي و خوانايي متن، بيشتر از لفظ كارت الكترونيكي به جاي ذكر نام هر دو دستگاه استفاده شده، كه منظور همان است. تذكر 2 : سيستم ارائه شده منحصرا براي يك صنف خاص طراحي نشده است بلكه در بيشتر اصنافي كه وضعيت كاري اشان در طرح تشريح شده نياز به پياده سازي اين نوع سيستم براي افزايش دقت و تسريع انجام امور و به طور كلي مكانيزه شدن كامل را دارند، قابل استفاده مي باشد. شرح سيستم ارائه شده: بنده با طرح اين ايده كه كل فعاليت فروش بايستي در يك سيستم واحد تعريف شود و عامل انساني در مديريت و محاسبات مالي حداقل دخالت را داشته باشد؛ سيستمي را ارائه كرده ام كه شامل دو بخش سخت افزار و نرم افزار است. در بخش سخت افزار بنده يك يا چند باسكول ديجيتال هوشمند با قدرت دريافت و ارسال اطلاعات بيسيم و همچنين يك دستگاه فرستنده/گيرنده اطلاعات با همان قدرت به عنوان ميانگير، كه بين تمام باسكول ها از يك طرف و از طرف ديگر سيستم مديريت نرم افزاري است، قرار بگيرد؛ در نظر گرفته ام . بدين گونه كه اطلاعات مربوط به كالاي توزين شده و مشتري را در سمت باسكول با استفاده از كارتخوان راديويي و خروجي وزن باسكول را بدون نياز به سيم براي برد فرستنده گيرنده ارسال مي كند و در آخر سيستم نرم افزاري از برد فرستنده/گيرنده دريافت مي كند. بخش نرم افزار كه در واقع سيستم مديريت داده ها و محاسبات مالي هر واحد صنفي محسوب مي شود، علاوه بر دريافت و ثبت اطلاعات فرستاده شده از سوي باسكول ها به وسيله ارتباط با دستگاه ميانگير ، تمام امور مربوط به خريد و فروش و كل دريافتي و پرداختي ها و ... را در خود ثبت كرده و تمام محاسبات و ترازنامه هاي مالي را كاملا به طور خودكار انجام مي دهد. ايده و نوآوري طرح : ايده اصلي در اين سيستم ساخت باسكول هاي هوشمندي است كه توانايي برقراري ارتباط بي سيم را داشته و همچنين توانايي شناسايي مشتري را با استفاده از كارت الكترونيكي يا اثر انگشت وي داشته باشد. سيستم مديريت نرم افزاري، و دستگاه فرستنده/گيرنده اي(ميانگير) كه وظيفه ارتباط و سوئيچينگ را بين سيستم مديريت و باسكول هوشمند، به علاوه شناسايي مشتريان و ارائه فاكتور را برعهده دارد، دو عضو ديگر اين ايده هستند كه سيستم منحصر به فردي را به وجود مي آورند كه مي توانند تحول مناسبي را براي مكانيزه كردن اصناف مورد نظر به وجود آورند. در اين سيستم مشتري با استفاده از كارت الكترونيكي هر قلم خريد را با كارت كشيدن روي كارتخوان راديويي هر كدام از باسكول هاي موجود به خود تعلق مي دهد و براي دريافت فاكتور كافيست يك بار ديگر كارت خود را روي دستگاه كارت خواني كه نزد دستگاه ميانگير است، بكشد تا ليست اقلام خريداري شده و جمع ملبغ پرداختي را طي يك فاكتور دريافت كند. اين سيستم مزاياي بسياري را از جمله حدف خطاي انساني، افزايش سرعت كار، كاهش هزينه ها، شفافيت حسابداري، برقراري سيستم صندوق دقيق و موارد بسيار ديگر را در پي دارد. ويژگي ها و قابليت هاي سيستم : -\\\\\\\\tثبت مشتري و كالاهاي خريداري شده به طور كاملا خودكار با استفاده از كارت الكترونيكي يا اثر انگشت -\\\\\\\\tارتباط بي سيم هر باسكول با دستگاه مركزي و سيستم نرم افزاري -\\\\\\\\tارائه فاكتور آني با استفاده از كارت الكترونيكي يا اثر انگشت -\\\\\\\\tنمايش نام مشتري و ليست كالاهاي موجود بر روي مونيتور تعبيه شده روي باسكول -\\\\\\\\tبرقراري سيستم صندوق و مديريت متمركز داده ها مزيت ها : -\\\\\\\\tحذف خطاهاي انساني در ثبت و پردازش داده ها -\\\\\\\\tافزايش سرعت و دقت كار به علاوه رضايتمندي مشتريان و صاحبان اصناف -\\\\\\\\tكاهش هزينه هاي ناشي از عدم وجود سيستم متمركز -\\\\\\\\t شفافيت حسابداري با برقراري سيستم صندوق دقيق -\\\\\\\\tامكان كشف سريع كسري هاي مالي و كالايي -\\\\\\\\tو ... شرح سخت افزار(الكترونيكي): بورد باسكول هوشمند شامل قسمت هايي از قبيل لودسل، كارتخوان راديويي RFID(يا اسكنر اثر انگشت FingerPrint)،ماژول بي سيم Wireless، نمايشگر ، صفحه كليد و همچنين پردازشگر مركزي مي باشد كه بلوك دياگرام بورد آن ضميمه مي شود. همانطور كه مشاهده مي شود هسته اصلي اين بورد يك پردازنده است كه ارتباط بين بخش هاي مختلف را برقرار مي كند . از جمله وظايف اصلي ديگر اين پردازنده اتصال به ماژول بي سيم و تبادل اطلاعات با سيستم كامپيوتري است . بلوك لودسل سخت افزار لازم جهت اندازه گيري وزن را فراهم مي كند و اطلاعات مربوط به وزن اجناس را به پردازنده گزارش مي دهد . سه بلوك ديگر بخش رابط كاربر با بورد هستند . وظيفه نمايش اطلاعات به كاربر و دريافت اطلاعات از كاربر توسط اين بلوك ها يعني نمايشگر ، كيبورد و ماژول كارتخوان راديويي انجام مي شود . در نهايت انرژي مورد نياز تمامي قسمت هاي مدار توسط بلوك پاياني يعني تغذيه تامين مي شود . بورد دستگاه فرستنده/گيرنده(ميانگير) شامل قسمت هايي از قبيل ماژول USB، كارتخوان راديويي RFID،ماژول Wireless، ماژول پرينتر و پردازشگر مركزيCPU) )مي باشد كه بلوك دياگرام بورد آن ضميمه مي شود. در اين بورد نيز يك پردازنده وظيفه اتصال بخش هاي مختلف مدار را بر عهده دارد؛ اين پردازش گر هم وظيفه برقراري يك كانال ارتباطي بين بورد باسكول و سيستم مديريت نرم افزاري است ، كه اين بستر توسط ماژول هاي بي سيم و USB برقرار مي شود . از ديگر وظايف پردازنده ارتباط دو بلوك سخت افزاري پرينتر و ماژول كارتخوان راديويي با سيستم مديريت نرم افزاري از طريق بستر USB مي باشد . دراين بورد نيز بلوك تغذيه وظيفه تامين انرژي بلوك هاي مختلف مدار را بر عهده دارد . شرح كوتاه نرم افزار مديريت داده ها و محاسبات مالي سيستم : سيستم نرم افزاري بسته به نوع صنف و كالاهاي آن مي تواند دست خوش تغييراتي قرار بگيرد. البته پايه محاسبات و مديريت صندوق و فروش مي تواند به طور واحد تعريف شود و تنها عناوين تغيير كنند. در اين سيستم نرم افزاري تمام اطلاعات راجع به صاحبان و كاركنان هر واحد و ميزان حقوق و سهم آن ها از سود و زيان فروش، ثبت و محاسبات مربوط به آن به طور خودكار ارائه مي شود. چون تمامي توزين ها در سيستم به طور خودكار انجام ميشود و قيمت هر واحد وزني كالا در زمان ثبت ابتدايي خريد مشخص شده كه البته قابل ويرايش خواهد بود، خود مزيتي است كه موجبات اتوماتيك بودن محاسبات را فراهم مي سازد. از آنجايي كه طراحي و پياده سازي سيستم نرم افزاري از روندهاي مهندسي ثابتي پيروي مي كنند و از حوصله خلاصه ي اين طرح خارج مي باشد در اينجا خلاصه طرح را به پايان مي رسانم، اميدوارم كه توضيحات كافي را توانسته باشم به رشته تحرير در آورم و سيستم مورد نظر را به درستي ارائه كرده باشم. با تشكر فراوان اسماعيل شهبازي نژاد