از زمان شروع به كار كارخانه ذغالشويي البرز مركزي زيراب، در سال 1368 تاكنون بيش از 5/1 ميليون تن ضايعات ذغالسنگ از فرايند ذغالشويي توليد شد، كه چندين هكتار از زمين هاي با ارزش زراعي را به خود اختصاص داده ¬است. پس از نمونه برداري و آناليز شيميايي ضايعات مشخص گرديد كه اين مواد حاوي تركيباتي مشابه با مواد خام مصرفي در فرايند توليد سيمان مي باشند. از طرفي به دليل وجود درصدي از ذغال در اين ضايعات مي توان از آن به عنوان جانشين براي بخشي از سوخت مصرفي استفاده كرد. با توجه به تحقيقات انجام شده در اين زمينه مشخص شد كه از اختلاط ضايعات با مواد ورودي به كوره سيمان به ميزان 8%، مي توان سيمان با كيفيت منطبق با استاندارد هاي مربوطه در كارخانه سيمان مازندران توليد نمود. همچنين در بخش مصرف انرژي نيز نتايج مثبتي حاصل شد، به گونه اي كه دماي توليد سيمان در شرايط جديد در مقياس آزمايشگاهي به ميزان ℃ 50 كاهش داشته يعني از دماي ℃ 1450 به ℃ 1400 رسيده است. از نظر مسائل زيست محيطي نيز اين مسئله حائز اهميت مي باشد، چرا كه با مصرف ضايعات حاصل از فرايند ذغال شويي كارخانه البرز مركزي، كه مساحت زيادي از زمينهاي مرغوب منطقه را به خود اختصاص داده بازسازي شده، كه اين مسئله مي تواند گام موثري در كاهش آلودگي محيط زيست باشد. در اجراي اين پروژه براي آناليز ضايعات و تعيين نوع تركيبات شيميايي موجود در آن از روش XRF استفاده مي شود، در مرحله بعد كلينكرهاي آزمايشي با مواد اوليه حاوي ضايعات ذغالسنگ توليد گرديد، سپس آزمايشات كنترل كيفي بر روي محصولات توليد شده، انجام شده است كه پس از بررسي نتايج حاصله، و مقايسه آن با استاندارد هاي مربوطه مشخص شد، فراورده هاي توليدي با استاندارد هاي مذكور منطبق مي باشد. در مرحله بعد با استفاده از نتايج مرحله آزمايشگاهي، طراحي سيستم استفاده از ضايعات زغال سنگي در سيستم صنعتي كارخانه سيمان مازندران انجام گرفت كه نتايج به كار گرفته شده از اهميت بسيار بالايي برخوردار است. نتايج آزمايشهاي انجام شده در فاز آزمايشگاهي و صنعتي نشان مي دهد كه مي توان از ضايعات زغال سنگ در خوراك كوره سيمان استفاده نمود. اگر حداقل درصد (2 % ) از ضايعات زغال سنگ به خوراك كوره اضافه گردد، با احتساب 7300 تن ظرفيت توليد دو كوره مي توان روزانه معادل 250-200 تن از ضايعات فوق استفاده نمود، كه مصرف سالانه (300 روز كاري) معادل 75000- 60000 تن خواهد بود. اين مقدار مصرف كمك شاياني در جهت كاهش حجم باطله هاي دپو شده در شركت زغال سنگ البرز مركزي نموده و منجر به صرفه جويي در مصرف گاز طبيعي به ميزان حدوداً 3/6 درصد مي گردد. اما محاسبات اقتصادي نشان مي دهد كه عليرغم كاهش مصرف سوخت گاز طبيعي كل صرفه جويي انجام شده در زمان استفاده از 2720 تن ضايعات زغال سنگ معادل 150360000ريال در مدت 25 روز بوده است. در صورتي كه شركت سيمان جهت خريد 2720 تن باطله زغال سنگ معادل 225760000ريال هزينه نموده است كه با توجه به محاسبات انجام گرفته، حدود 51028210 ريال سود متوجه كارخانه گرديده است. ميزان سود بدست آمده در پروژه فوق با حدود 8% كاهش مصرف انرژي كل در كارخانه بدست آمده است. بنابراين پروژه از نظر كاهش مصرف انرژي فسيلي (گاز طبيعي ) و الكتريكي، كاهش اثرات بد زيست محيطي ناشي از دپوي باطله در منطقه طبيعي و جنگلي زيراب كاملاً داراي توجيه اقتصادي مي باشد و چنانچه ميزان استفاده از ضايعات فوق با مديريت دقيق در بخش سوخت انجام گيرد صرفه جويي قابل توجهي را نصيب كارخانه مي كند. البته نكته قابل توجه در اين ميان در نظر گرفته نشدن سهم كاهش مصرف مواد اوليه در كارخانه مي باشد كه نقشي در كاهش هزينه هاي استخراج و آماده سازي مواد اوليه تا مرحله خردايش دارد.