اينولين به علت دارا بودن ويژگي هاي مفيد تغذيه اي، جايگزين مناسب چربي و قند براي توليد مواد غذايي كم كالري و اثرات پري بايوتيك به طور گسترده اي در جهان مورد استفاده مي باشد. گياه كاسني، سيب زميني ترشي، شنگ و ريشه باباآدم، از منابع مهم استخراج صنعتي اينولين مي باشند. اين گياهان به ميزان وسيعي در مناطق شمالي و غربي ايران كشت مي شوند. اما همچنان اطلاعات كمي در خصوص نحوه استخراج آن موجود است. به دنبال نبود كارهاي پژوهشي مستند در اين زمينه شناخت منابع بالقوه ي اين ماده در كشور و تعيين شرايط بهينه ي استخراج آن يك ضرورت مي باشد. بنابراين، در فاز اول اين پژوهش ابتدا شرايط بهينه ي استخراج اينولين حاصل از برخي گياهان بومي نظير سيب زميني ترشي ، باباآدم و كاسني، توسط روش استخراج آبي مورد مطالعه جامع قرار گرفت. بدين منظور تاثير هم زمان سه متغير دما، زمان استخراج و نسبت حلال به ماده جامد، در روش اخير مورد مطالعه قرار گرفت. نتايج حاصل از اندازه گيري پارامترهايي نظير ميزان قند كل و قند احياء بيانگر بهترين شرايط استخراج اينولين بود. با توجه به اثر افزايشي امواج فرا صوت در ميزان استخراج مواد گياهي مربوط به شكستن سلول ها و رهايش محتويات آنها به محيط ؛ در فاز دوم پژوهش، تاثير اعمال امواج فراصوت در شرايط بهينه ي استخراج آبي حاصل از مرحله قبل ، بر ميزان اينولين استخراجي به دو روش مستقيم و غير مستقيم ، مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور مقايسه ي تاثير اعمال و عدم اعمال امواج فرا صوت بر روي استخراج اينولين ، پارامترهاي فيزيكوشيميايي، مشابه مرحل اول، اندازه گيري شدند. لازم به ذكر است براي تعيين تركيب بهينه ي متغيرها از روش سطح پاسخ استفاده شد . حصول پيشينه ي راندمان شامل 42/7149 ، 13/23 و 12 درصد دماي 76/64 ، 56/24 ، 66/14 درجه سانتي گراد و نسبت آب به ماده ي جامد 12، 8/97 و 14/9 و زمان 23/90 ، 39، 37/6 دقيقه تعيين گرديد. براساس آزمايش هاي انجام شده راندمان بهينه استخراج اينولين با اعمال امواج فراصوت مستقيم، به ترتيب براي گياه سيب زميني ترشي، شنگ و ريشه باباآدم، شامل مقادير 91/3 ، 26/05 و 25 تعيين گرديد. در بررسي حاضر سعي شد تا تاثير امواج فراصوت (پروب مستقيم و حمام فراصوت) در مقايسه با روش آبي متداول، مورد بررسي قرار گيرد. بر اين اساس سرعت استخراج اينولين در روش مستقيم امواج فرا صوت تقريبا 2 برابر سريع تر از روش متداول آبي بود. به كمك امواج فرا صورت، كارايي استخراج اينولين افزايش مي يابد. امواج فراصوت مستقيم داراي كارايي بالاتر در مقايسه با روش حمام فراصوت مي باشد. افزون بر مطالب اخير درصد راندمان استخراج اينولين در روش فرا صوت مستقيم به طرز كاملا محسوسي بيشتر از دو روش ديگر بود. نتايج اين جدول خود گواهي بر كارايي بهتر امواج فرا صوت در مقايسه با روش متداول آبي است. لازم به ذكر است مقادير راندمان نمونه ها از نمودار بهينه سازي مدل استخراج شده است. در مراحل نهايي، به منظور تصفيه و تخليص اينولين، براساس نوع ناخالصي در هر مرحله از روش هايي نظير تيمار حرارتي، فيلتراسيون، ترسيب با سانترفيوژ ، اتانول و هيدروكسيد كلسيم استفاده شده و جهت حذف رنگ از كربن فعال و خاك دياتومه بهره گرفته شد پس از طي مرحله تخليص ، به كمك روتاري او اپراتور تحت خلاء محلول ويسكوز اينولين تهيه و به منظور توليد پودر اينولين در خشك كن قرار گرفت. و در نهايت به منظور اندازه گيري كمي اينولين استخراجي، از دستگاه HPLC مجهز به اتوسمپلر و آشكارساز مادون قرمز و IR (WatersR40 استفاده شد. ساير مشخصات دستگاه شامل موارد زير مي باشد. ستون مورد استفاده Eurokal H (يوركت) و دماي ستون در دو تيمار حرارتي مختلف شامل 30 و 60درجه سانتي گراد بود فاز متحرك شامل اسيد سولفوريك 0/01 نرمال، سرعت فاز متحرك، بدون گراديان ، 0/5 ml/min و حجم تزريق20ML بود. هدف از انجام اين تحقيق، به دست آوردن شرايط تاثير گذار بر استخراج اينولين از گياهان بومي به عنوان يك كار آغازين بود كه به هر حال، انجام تحقيقات بيشتر در اين رابطه ضروري جلوه مي نمايد. از نتايج بدست آمده مي توان چنين برداشت نمود ه استخراج اينولين حال، انجام تحقيقات بيشتر در اين رابطه ضروري جلوه مي نمايد. از نتايج بدست آمده مي توان چنين برداشت نمود كه استخراج اينولين از گياهان بومي در كشور با توجه به هزينه ي بالاي واردات آن و كاربرد وسيع آن در زمينه ي دارويي و تغذيه اي ، منطقي خواهد بود. براساس نتايج تحقيق حاضر، متدولوژي رو به سطح پاسخ راهكاري مطمئن جهت بهينه سازي روش استخراج آبي كليه تركيبات غذايي مي باشد.