پس از كشف مواد راديو اكتيو و اشعه ايكس به تدريج پنجره اي ديگر در علوم پزشكي براي تشخيص و درمان بعضي از بيماريها گشوده شد. تنها كمي بعد از اين كشف اثرات زيانبار پرتوها به تدريج آشكار گرديد. پرتوهاي يونساز قادرند به ماكرومولكولهايي مانند DNA كه از نظر بيولوژيكي اهميت دارند آسيب برسانند (1). بنابراين سازمانهاي ملي و بين المللي مسئول حفاظت پرتويي سعي كرده اند با توصيه ها و تعيين حدود دوزهاي مجاز براي پرسنل و افراد جامعه اثرات زيانبار پرتو را كاهش دهند. پس از اطمينان از صحت شبيه سازي براي مقايسه سرب با فلزهاي انتخاب شده (تنگستن ، قلع، باريم، بيسموت) از نرم افزار MCNP استفاده شد. هر كدام از لايه ها با تركيب وزني مساوي از ماده زمينه اي (ماتريكس) و يك فلز شبيه سازي شد سپس اين لايه ها در باربر طيف پرتوايكس 100KVP قرارداده شد و تضعيف فوتوني هر لايه با روش مونت كارلو اندازه گيري و منحني طيف پرتو ايكس پس از لايه تضعيف كننده بر روي نمودار رسم شد و با سرب مقايسه گرديد (شكل 1) نتايج نشان داد كه نسبت شدت به شدت اوليه (1/10) پرتوهاي آشكارسازي شده براي لايه حاوي قلع 9.41 و لايه حاوي تنگستن 5.12 لايه حاوي سرب 9.56 لايه حاوي بيسموت 9.62 و لايه حاوي باريم 1.43 است. براساس نتايج بدست آمده دو فلز قلع و تنگستن تضعيف بيشتري نسبت به سرب دارند. به همين دليل درصدهاي وزني متفاوتي از اين دو فلز شبيه سازي و تضعيف فوتوني آنها اندازه گيري شد كه در نهايت تركيبي از تنگستن و قلع كه داراي تضعيف فوق العاده اي نسبت به سرب و حتي بهتر از تنگستن بود انتخاب شد به منظور اطمينان از صحت شبيه سازي اين تركيب در ماتريكس گريس تهيه و بطور عملي با سرب مقايسه گرديد كه نتايج شبيه سازي را تاييد كرد سپس اين تركيب در ماتريكس پليمر تهيه و مورد آزمايش تضعيف فوتوني و مقاومت فيزيكي قرارگرفت. نتايج اندازه گيري هاي تضعيف فوتوني براي تركيب فلز در ماتريكس گريس نشان داد كه HVL تركيب حاوي سرب برابر 0.338mm و براي تركيب حاوي تنگستن و قلع برابر 0.271mm در شرايط Narrow beam مي باشد. بنمابراين يك لايه نازكتر از اين تركيب مي تواند تضعيف مشابه سرب داشته باشد. با توجه به اينكه چگالي اين تركيب 4.45gcm3 و چگالي تركيب حاوي سرب 4.67gcm-3 بدست آمد و داراي تضعيف بيشتري از سرب مي باشد. بنابراين مي توان روپو.ش هاي حفاظت پرتويي نازكتر سبكتر و داراي تضعيف فوتوني بهتري را جايگزين روپوش هاي سربي رايج نمود. نتايج اندازه گيري هاي تضعيف فوتوني درجدول شماره 1 و 2 آمده است. تركيب فلز در ماتريكس پليمر مورد آزمايش مقاومت كششي tensile test قرار گرفت و مقاومت يك قسمت به ضخامت 2 و ابعاد 10 و 20 ميلي متر كه تا نيروي 60 نيوتون مقاومت كششي دارا بود.

بيم اسكنر دو بعدي باريكه الكتروني از وسايل كاربردي در فيزيك است كه نمايه دوبعدي فضايي باريكه هاي الكتروني يا همان چگالي سطحي توزيع الكترونها را نشان مي دهد. براي اسكن باريكه هاي الكتروني و يوني روش هاي گوناگوني وجود دارد. معروفترين اين روش ها اسكن بوسيله سيم رسانا است كه با استفاده از يك يا چند سيم رسانا و شكل هاي مختلف حركتي پارامترهاي فضايي باريكه مورد نظر را اندازه گيري مي كنند. در اين روش ها هميشه اين عيب وجود دارد كه سيم رسانا هم آشكارساز و هم جاروبگر است و لذا تنها نمايه يك بعدي را در جهات مختلف نشان مي دهد. اما اسكنر دو بعدي باريكه الكتروني از يك لبه تيغ به عنوان اسكنر و از سيم هاي رسانا به عنوان آشكارساز استفاده مي كند. در اختيار داشتن موقعيت اسكنر و آشكارسازها اين امكان را فراهم مي كند تا نمايه دوبعدي باريكه الكتروني را اندازه گيري كنيم. اندازه گيري مشخصات فضايي باريكه االكتروني در سطح و همچنين اندازه گيري واگرايي اين باريكه ها در تمام جهات عمود بر راستاي انتشارشان از كاربردهاي مهم اين وسيله است.

در حوزه پزشكي ساخت يكي از ملزومات دارويي كه موجب توقف غير فشاري خونريزي شود، از جمله اقداماتي است كه امكان زنده ماندن افراد مجروح را به شدت افزايش مي دهد. زيرا در هنگام خونريزي در مرحله اول با از دست دادن چيزي حدود 15 درصد از حجم خون، فشار وريدهاي مركزي افت مي كند، در مرحله دوم كه تا 20 درصد خون از دست ميرود تاكي كاردي و افت فشار نبض و تنگ شدن عروق محيطي بروز مي كند و در مرحله سوم كه 25 تا 35 درصد از حجم خون از دست مي رود، فشار خون سقوط كرده، نبض به زحمت لمس مي شود و در مرحله آخر كه بيش از 35 درصد از حجم خون از دست مي رود نبض ديگر لمس نمي شود. از اينرو با استفاده از كاني هاي معدني مونت موريلونيت، زئوليت، كائولين با ايجاد فضاي ملكولي بالا در نتيجه تغليظ ملكولهاي خوني و فعال سازي فاكتور 8، لخته سريعا شكل مي گيرد. همچنين استفاده از هيدروژل آلرژينات كلسيم علاوه بر اثر سينرژيستيك در تسريع فرايند تشكيل لخته، با ساختار ريز خود از محل خونريزي در برابر عفونت محافظت كرده و مانع رسيدن ميكروارگانيسم ها به سايت خونريزي مي شود.

‏تلفنهاي همراه وسايل راديويي با توان پاييني هستند كه عمل ارسال و دريافت امواج راديويي را در يك محدوده فركانسي خاص از طريق آ نتن اين وسيله كه معمولا در مجاورت سر استفاده كننده قرار ميگيرد، بر عهده دارند. تلفنهاي همراه ميدانهاي الكترومفناطيسي با فركانسهاي زياد توليد ميكنند. اگرچه اين فركانسها از گستره وسيعي برخوردار است ( MHz ٢٠٠٠ ‏- ٠٠‏1 ) اما تلفنهاي همراه با سيستم جهاني (GSM‏) معمولا امواجي با فركانس MHz 900‏ توليد ميكنند كه اين محدوده ميتواند آثار بدي روي دقت دستگاههاي پزشكي حساس به امواج بگذارد . ‏روش ساخت : ‏يك فيبر مدار چابي رو خريداري كرده و به اندازه 10 در ۵ ‏برش ميدهيم

خونريزي كنترل نشده اولين عامل مرگ و مير در صدمات نظامي و دومين عامل مرگ و مير در حوادث غير نظامي است. توقف غير فشاري خونريزي از جمله اقداماتي است كه امكان زنده ماندن افراد مجروح را به دشت افزايش مي دهد. نگارندگان اخيرا نشان داده اند كه استفاده از دو كاني بنتونيت و زئوليت در متوقف نمودن خونريزي در موش هاي نر ويستار موثر بوده است. بر اين اساس در اين تحقيق تغييرات زمان خونريزي متعاقب پونكسيون شريان فمورال در دو قلاده سگ و كاهش زمان تشكيل لخته (Clotting time) در نمونه هاي خون انساني با استفاده از عامل انعقادي توليدي در مركز تحقيقات علوم پرتوي دانشگاه علوم پزشكي شيراز تحت عنوان cool clot مورد بررسي قرار گرفته است. براي جلوگيري از عفونت هاي ميكروبي به پد ساخته شده ماده قوي و منحصر به فرد sterl stat افزوده شد كه تمامي نگرانيهاي ناشي از عفونت ها را از بين مي برد. مطابق نتايج بدست آمده در اين تحقيق عامل هموستاتيك Cool Clot مي تواند در كنترل خونريزي هاي شرياني تهديد كننده جان فرد نظير آنچه ممكن است در ميدان هاي نبرد يا سوانح رخ دهد، نقش تعيين كننده اي داشته باشد. در جنگلها خونريزي هاي شديد از اندامهاي مجروح يك عامل اصلي مرگ است كه در صورت متوقف نمودن سريع خونريزي و تنظيم مجدد آشفتگي هاي متابوليكي از طريق اصول علمي كنترل آسيب مي توان از اين نوع مرگ جلوگيري نمود (11-10) نتايج آزمايشتهاي انجام شده در اين مطالعه نشان مي دهد كه عامل هموستاتيك Cool Clot توليدي از نقطه نظر شاخصهايي همچون كاهش زمان خونريزي و نداشتن اثرات جانبي زيان بار بسيار موثرتر از عوامل هموستاتيك موجود نظير Quik Clot عمل مي نمايد، متعاقب حملات 11 سپتامبر نيروي دريايي ارتش آمريكا مطالعات گسترده اي را در زمينه فن آوريهاي نوين براي متوقف كردن خونريزي شروع نمود. در اين مطالعات عامل انعقادي كه با نام تجاري Quik Clot مشهور شد، بهترين نتايج را به خود اختصاص داد. تركيب اصلي Quik Clot از كاني به نام Zeolite بود كه اين كاني همچون يك شبكه توري يا غربال، مولكول ها را در يك قفس مولكولي محبوس نموده و با تشكيل پيوندهاي هيدروژني آنها را در كنار هم نگه مي دارد. تصور مي شود Quik Clot با جذب نمودن آب از خون، تمركز دادن فاكتورهاي لخته كننده خون، فعالسازي ملاكت ها و پيشرفت دادن مراحل انعقاد موجب قطع خونريزي گردد. ذكر اين نكته ضروري است كه ساير عوامل لخته كننده خوني Clotting Agents كه تاكنون ساخته شده و به بازار معرفي شده اند، بسيار گران قيمت هستند براي مثال تركيب Fibrin كه با همكاري مشترك ارتش آمريكا و صليب سرخ آمريكا ساخته شده و به بازار معرفي شده اند، بسيار گران قيمت هستند براي مثال تركيب Fibrin كه با همكاري مشترك ارتش آمريكا و صليب سرخ آمريكا ساخته شده و از خون انسان منشا گرفته است، بسيار گران قيمت هستند براي مثال تركيب Fibrin كه با همكاري مشترك ارتش آمريكا و صليب سرخ آمريكا ساخته شده و از خون منشا گرفته است، براي هر بار مصرف هزينه اي معادل 2000 دلار آمريكا را در بر خواهد داشت. ارتش آمريكا اخيرا در يك مطالعه بر روي موارد مرگ و مير سربازان خود طي سالهاي 2001 تا 2004 ميلادي به اين نتيجه رسيد كه متوقف نمودن غير فشاري خونريزي (noncompressible hemostasis) از جمله اقداماتي است كه مي تواند امكان زنده ماندن افراد مجروح را افزايش دهد. با توجه به مجموعه نتايج به دست آمده در اين تحقيق ، استفاده موضعي از مخلوطي از كانيهاي بنتونيت و زئوليت در كاهش دادن زمان لازم براي توقف خونريزي تشكيل لخته و يا حجم خون تلف شده تاثير قابل ملاحظه اي دارد. با وجود اينكه استفاده از پودر توري فانوس راديواكتيو نتايج قابل توجهي را به دنبال داشت و از سوي ديگر استفاده از پودر توري غير راديواكتيو كمترين زمان براي تشكيل لخته را در بر داشت، اما در مجموع بهترين نتايج به وسيله استفاده از يك مخلوط بنتونيت - زئوليت حاصل شده است. بزرگي قابل ملاحظه اثر مشاهده شده ا يك سوي و غير راديواكتيو بودن اين تركيب از سوي ديگر، به استفاده هاي عملي از اين عامل متوقف كننده خونريزي ابعاد گسترده تري مي بخشد.

‏طراحي و ساخت مخزن بتوني با فرمولاسيون بديع جهت حفاظت در برابر پرتوهاي ناشي از پسماندهاي مراكز پزشكي ‏براي نگهداري پسبانهاي سطح بالا ( high level waste ‏) از كانتينرهاي ويژه اي كه معمولا از فولاد يا بتون ساخته مي شوند استفاده مي شود. مرتضوي و همكارانش قبلا موفق به ساخت نوعي بتون با چگالي بالا گرديدند كه از نقطه نظر دانسيته تضعيف پرتو كاما و هزينه، نسبت به تمامي بتونهاي با چكگلي بالاي كه تاكنون ساخته شده اند ارجحيت داشت و گزارش مربوط به آ‏ن در سال ٢٠٠7‏ميلادي منتشر گرديد. ‏با توجه به اينكه در تحقيق مورد اشاره هيچ اقدامي براي بهينه سازي بتون ساخته شده به منظور كاهش حجم و افزايش وزن و چگالي نشده است در اين پروژه سعي گرديده با استفاده از تركيبات جديد و فرمولاسيوني بديع بتوني با ويژگيهاي بسيار بالاتر توليد گردد فرمولاسيون و تركيب بتون ‏براي توليد اين بتون علاوه بر مواد اصلي تشكيل دهنده بتون يعني سيمان، ميكروسيليس، و آب كه در نسبتهاي آزمايشي مشخصي مورد استفاده قرار گرفت، از سيمان پوزولاني و مواد فوق روان كننده استفاده گرديد همچنين از كاني هاي سلستين(محتوي سرب) و ساسوليت (محتوي بور) كاني هاي سنگين حاوي استرانسيم استفاده گرديد. نمونه هاي ساخته شده از نظر چگالي، تضعيف پرتو، استحكام و ... مورد آزمايش قرار گرفتند. چگالي نمونه هاي بتون ساخته شده در اين تحقيق بسيار بالا بوده و در حد ۴۴٨٠ ‏تا 4750kg/m3 ‏قرار داشت. اندازه گيري لايه نيم جذب نمونه هاي بتون براي تضعيف پرتوهاي گاماي 25MeV تابش شده از كبالت- ۶٠ ‏، لايه نيم جذبي معادل 2.3cm ‏را نشان داد. مقاومت فشاري نمونه هاي ساخته شده نيز قابل توجه بوده و از تغييراتي معادل kg/m2 ٤٨٧ ‏- ٤٤٠ ‏قرار داشت. مقايسه چگالي، لايه نيم جذب براي پرتوهاي گاما و مقاومت فشاري نمونه هاي بتون ساخته شده در اين تحقيق با نمونه هاي گزارش شده در ساير مطالعات در ايران و ساير كشورها از منحصر به فرد بودن اين نمونه ها حكايت دارد. بدين ترتيب با استفاده از يك تركيب بهينه از عوامل تشكيل دهنده بتون، به ويژه بهره گيري از كاني ساسوليت و سلستين كه به وفور در كشور يافت مي شود، ساخت حفاظهاي پرتوي با قابليت هاي بسيار بالا ‏در ساخت ديوار هاي بخش هاي راديوتراپي و مخازن پسماند هاي راديواكتيو در راكتور هاي هسته اي امكان ‏پذير شده است.

طراحي و ساخت ديوار بتوني با فرمولاسيون جديد و توانايي هاي منحصر به فرد حفاظت پرتوي براي نگهداري پسمانهاي سطح بالا(high level waste) از كانترهاي ويژه اي كه معمولا از فولاد يا بتون ساخته مي شوند استفاده مي شود مرتضوي و همكارانش قبلا موفق به ساخت نوعي بتون با چگالي بالا گرديدند كه از نقطه نظر دانسيته، تضعيف پرتو گاما و هزينه، نسبت به تمامي بتونهاي با چگالي بالايي كه تا كنون ساخته شده اند، ارجحيت داشت و گزارش مربوط به آن در سال 2007 ميلادي منتشر گرديد. با توجه به اينكه در تحقيق مورد اشاره هيچ اقدامي براي بهينه سازي بتون ساخته شده به منظور كاهش حجم و افزايش وزن و چگالي نشده است در اين پروژه سعي گرديده با استفاده از تركيبات جديد و فرمولاسيوني بديع بتوني با ويژگيهاي بسيار بالاتر توليد گردد. مشكل فني اساس راه حل ارائه شده براي آن و كاربرد يا كاربردهاي اصلي اختراع براي توليد بتون علاوه بر موارد اصلي تشكيل دهنده بتون يعني سيمان ميكروسيليس و آب كه در نسبتهاي آزمايشي مشخص مورد استفاده قرار گرفت از سيمان پوزولاني و مواد فوق روان كننده استفاده گرديد همچنين از كاني هاي سرزويت و بوراسيت و كاني هاي سنگين حاوي استرانسيم استفاده گرديد نمونه هاي ساخته شده از نظر چگالي تضعيف پرتو استحكام و ... مورد آزمايش قرار گرفتند چگالي نمونه هاي بتون ساخته شده در اين تحقيق بسيار بالا بوده و در حد 4400 تا 4650 كيلوگرم بر متر مربع است اندازه گيري لايه نيم جذب نمونه هاي بتوني براي تضعيف پرتوهاي گاماي 25/1 mev تابش شده از كبالت 60 لايه نيم جذبي معادل 35/2 سانتيمتر را نشان داد مقاومت فشاري نمونه هاي ساخته شده نيز قابل توجه بوده و از تغييراتي معادل 420-477 كيلوكرم بر متر مربع قرار داشت مقايسه چگالي لايه نيم جذب براي پرتوهاي گاما و مقاومت فشاري نمونه هاي بتوني ساخته شده در اين تحقيق با نمونه هاي گزارش شده در ساير مطالعات در ايران و ساير كشورها ازمنحصر به فرد بودن اين نمونه ها حكايت دارد بدين ترتيب با استفاده از يك تركيب بهينه از عوامل تشكيل دهنده بتون به ويژه بهره گيري از كاني سروزيت وولفوميت و بوراسيت كه به وفور در كشور يافت مي شود ساخت حفاظهاي پرتوي با قابليتهاي بسيار بالا در ساخت ديوارهاي بخش راديوتراپي و مخازن پسماندهاي راديو اكتيو در راديو اكتورهاي هسته اي ماكان پذير شده است

در حدود يكصد سال است كه بشر از زيان بار بودن مواجهه ارگانيسم هاي زنده با پرتوهاي يونيزان آگاه بوده و مي داند كه اين پرتوها در مقادير و شدتهاي كافي مي توانند آسيب هاي زيستي غير قابل برگشت، سرطان و حتي مرگ موجود زنده را باعث شوند. هم اكنون با پيشرفت علم ميزان استفاده از مواد راديواكتيو در زمينه هاي مختلف از جمله پزشكي، صنعت، كشاورزي، تحقيقات، و نظاير آن افزايش چشمگيري پيدا كرده است بدين ترتيب اين مطالعه با هدف تعيين قابليت هاي مخزن اختراع شده كه متشكل از آلياژهاي مس، سرب و قلع با روكش نيكل - كروم و سطح داخلي آن شيت پارچه اي ميكس شده با كانيهاي زئوليت و بنتونيت جهت حفاظت در برابر پرتوهاي ساطع شده از پسمان هاي راديو اكتيو بخش هاي پزشكي هسته اي و ايمني شناسي مي باشد. تكنيك و فرمولاسيون انجام كار ابتدا با محاسبه ماكزيمم انرژي و اكتيويته ساطع شده از ويال ها، سرنگ ها و پسمان هاي راديو اكتيو بخش هاي پزشكي هسته اي، ايمني شناسي سقف انرژي كه مي بايست كنترل و مديريت شود به دست آمد كه فرمول اوليه آن كه فرمول اكتيويته و نيمه عمر مي باشد مطابق رابطه زير مي باشد.

در حدود يكصد سال است كه بشر از زيان بار بودن موجهه ارگانيسم هاي زنده با پرتوهاي يونيزان آگاه بوده و مي داند كه اين پرتوها در مقادير و شدتهاي كافي مي توانند آسيب هاي زيستي غير قابل برگشت سرطان و حتي مرگ موجود زنده را باعث شوند هم اكنون با پيشرفت علم ميزان استفاده از مواد راديواتيو در زمينه هاي مختلف از جمله پزشكس صنعت كشاورزي تحقيقات و نظاير آن افزايش چشمگيري پيدا كرده است بدين ترتيب اين مطالعه با هدف تعيين قابليت هاي محافظ اختراع شده كه متشكل از آلياژهاي مس سرب و قلع با روكش كروم و سطح داخلي آن شيت پارچه اي ميكس شده با كانيهاي شابازيت پرليت جهت حفاظت در برابر پرتوهاي سطح پايين ساطع شده از پسمان ساطع شده از پسمان هاي راديو اكتيو بخش هاي تحقيقات پزشكي از جمله ايمني شناسي مي باشد نكات قابل ملاحضه و تامل محدوديتهاي تابش گيري طي سالهاي گذشته گام به گام و با كسب اطلاعات در مورد آثار بيولوژيكي تشعشع و با تغيير در فلسفه اجتماعي كه توصيه براي محدوديت تابش گيري را باعث گرديد تغيير كرده است در دهه 1930 مفهوم در قابل تحمل مورد استفاده داشت يعني دزي كه پرتو كار مي توانست به طور پيوسته تحت تابش آن باشد بدون آنكه آثار حاد كشنده مانند ارتم را نشان دهد در اوايل دهه 1950 تاكيد بر آثار ديررس بود حد تابش گيري از دز مجاز تعريف شد تا احتمال رخداد آسيبها بسيار پايين و به طور قابل ملاحظه اي كاهش يافت و يك حد براي تابش گيري افراد جامعه معرفي شد سپس در همان زمان تصور مي شد مخاطره هاي ژنتيكي كمتر و مخاطره سرطان بيشتر باشد احتمال سرطان مرگ آور ناشي از تشعشع در پرتو كاران را با ميزان مرگ و ميز ساليانه در صنايع امن ncrp در دهه 1980 مورد مقايسه قرار داد بنابراين استاندارد هاي تابش گيري ضرورتا بر مبناي آميزه اي از آثار مشاهده شده و قضاوتهاست آلياژهاي ريختگي مس سرب و قلع اين آلياژ ها بهترين خاصيت لغزندگي را دارند و از آنها در ساخت پوسته ياتاقان ها استفاده مي شود به دليل وجود سرب در اين آلياژها مي توان از آنها در ياتاقان هايي استفاده كرد عناصر مس و سرب كه خواصشان در جذب پرتوها در مقالات متعدد به اثبات رسيده ثانيا اين آلياژها در مقابل اسيد سولفوريك اسيد كلريدريك رقيق و اسيدهاي چرب داراي مقاومت خوبي هستند

در حدود يك صد سال است كه بشر از زيان بار بودن مواجهه ارگانيسم هاي زنده با پرتوهاي يونيزان آگاه بوده و مي داند كه اين پرتوها در مقادير و شدتهاي كافي مي توانند آسيب هاي زيستي غيرقابل برگشت، سرطان و حتي مرگ موچود زنده را باعث شوند. هم اكنون با پيشرفت علم ميزان استفاده از مواد راديواكتيو در زمينه هاي مختلف از جمله پزشكي، صنعت، كشاورزي، تحقيقات، و نظاير آن افزايش چشمگيري پيدا كرده است بدين ترتيب اين مطالعه با هدف تعيين قابليت هاي دو كاني مختلف شابازيت و پرليت و نسبت هاي تركيبي مختلف آنها در آلودگي زدايي راديوايزوتوپ Tc-99m به عنوان يك راديوايزوتوپ معمول در بخشهاي پزشكي هسته اي است.