خلاصه اختراع : خلاصه فارسي گياه به‎ليمو Lippia citriodora H.B.&K.)) از خانواده شاه‎پسند (Verbenaceae) يكي از مهمترين گياهان آروماتيك اقتصادي-دارويي بوده كه بومي مناطق معتدل و گرمسيري امريكاي جنوبي است. خصوصيات دارويي و اقتصادي ارزشمند اين گياه توجه محققان صنايع دارويي و غذايي را به خود جلب كرده است. يكي ازعوامل محدود كننده توليد اين گياه در بسياري از مناطق دنيا، عامل محيطي دماي پايين و سرما در برخي از مناطق و محيط‎هاي كشت مي¬باشد. توليد اقتصادي اين گياه حساس به سرما و دماهاي پايين‎تر از 10 درجه‎سانتي‎گراد مي‎باشد و براي كشت در سطح وسيع نيازمند دماهاي مطلوب 30-25 درجه‎سانتي‎گراد مي‎باشد. بر اين اساس، آزمايشاتي معتبرشده به منظور بررسي اثر فرمولاسيون محافظت‎كننده گياه از تنش دماي پايين (سرد) بر روي گياه معطر به‎ليمو انجام شد. تركيب كاربردي فرمولاسيون محافظت‎كننده به ترتيب شامل 6 درصدحجمي گليسرول (Glycerol) + 5/0 درصدحجمي از گلايسين-بتائين(Glycine-betaine) و پرولين (Proline) به نسبت مساوي + 02/0 درصدحجمي اسيد آبسيزيك (Abscisic acid) + 3 درصدحجمي اتانول (Ethanol) + 3/0 درصدحجمي توئين 80 (Tween 80) + 100 ميلي‎ليتر آب مقطر دو بار تقطير شده (Double-distilled water) بود كه طي دو مرحله محلول‎پاشي در 12 ساعت قبل و نيز همزمان با شروع القاي تنش سرما (در دماي 5 درجه‎سانتي‎گراد به مدت 48 ساعت) اعمال شد. نتايج تمامي آزمايش‎ها نشان داد كه اثر فرمولاسيون تركيبات محافظت‎كننده بر روي خصوصيات مورفوفيزيولوژيكي، بيوشيميايي و فيتوشيميايي گياه دارويي به‎ليمو به طور معني‎داري مثبت بود و باعث نگهداري و افزايش عملكرد (بيوماس) رويشي و ماده خشك گياه تا حدود 33 درصد نسبت به تيمار شاهد (عدم محلول‎پاشي) و كاهش خسارت بيولوژيكي ناشي از القاي تنش سرما شد. همچنين كاربرد اين فرمولاسيون عملكرد و ميزان اسانس به‎ليمو را تا حدود 22 درصد افزايش داده و باعث بهبود ارزش اقتصادي اسانس گياه بر اساس افزايش نسبت منوترپن‎ها به سسكوئي‎ترپن‎ها در اسانس گياه شد. كلمات كليدي: به ليمو، تنش سرما، گليسرول، گلايسين-بتائين، پرولين، اسيد آبسيزيك