دستگاه تراز ياب شيلنگي در نقشه برداري، با هدف تعيين اختلاف ارتفاع دو نقطه بر روي زمين طراحي شده است . تئوري علمي اين اختراع براساس قرار گرفتن آب دريك تراز ارتفاعي در لوله هاي يو شكل در مكانيك سيالات است . بگونه اي كه دو عدد لوله شيشه اي مدرج را روي دو شاخه منشوري نصب كرده و آن ها را با يك شيلنگ نازك به قطر داخلي 5 ميليمتر وصل ميكنيم . سپس دستگاه را تا ارتفاع حدودا نصف طول لوله هاي شيشه اي از آب پر ميكنيم . سپس هر شاخه را توسط فردي روي يك نقطه قرار ميدهيم و اعدادي كه سطوح آب روي آن قرار ميگيرند را قرائت ميكنيم . اختلاف اين اعداد برابر اختلاف ارتفاع دو نقطه است.(طول شيلنگ كه دو شاخه دستگاه را مرتبط مي كند حدودا 20 متر پيشنهاد مي گردد ولي ميتواند متغير باشد. اين دستگاه امكان يافتن ارتفاع نقاطي كه نسبت به هم ديد ندارند را براي ما فراهم مي كند. توجه به عكس شماره 4 در پيوست نقشه ها.