دانش فني توليد مگس شكارگر

يكي از روش¬هاي كنترل كنه¬هاي پياز گياهان زينتي و زعفران (Rhizoglyphus spp.) استفاده از روش بيولوژيك و بكارگيري كنه شكارگر Gaeolaelaps aculeiferمي¬باشد. به منظور پرورش انبوه و رهاسازي اين كنه شكارگر از روش¬هاي مختلفي استفاده گرديد. در روش ابداعي از ظروف پلاستيكي به قطر 11 سانتي متر و ارتفاع 4 سانتي متر كه درون آنها از تركيبات مختلف خاك برگ، ورمي كمپوست، به همراه خاك اره مرطوب استفاده شد و سپس براي حفظ رطوبت درون ظرف يك لايه سيب زميني به ضخامت 4 الي 5 ميلي¬متر روي اين مخلوط قرار گرفت و كنه¬هاي طعمه جدا شده از بنه زعفران و كورم گلايول به خوبي روي اين مخلوط تكثير شدند، سپس با رهاسازي كنه شكارگر و بستن درب ظروف پرورش و قرار دادن درون انكوباتور تحت دماي فعاليت براي پرورش انبوه كنه شكارگر مناسب شد بطوريكه ظرف مدت 10 الي 15 روز كليه جمعيت كنه طعمه توسط كنه شكارگر مورد تغذيه قرار گرفت. همچنين در فقدان كنه طعمه، كنه¬هاي شكارگر قادرند تا مدت بيش از 2 ماه روي ورقه¬هاي سيب زميني فعاليت و تكثير يابند و به حيات خود ادامه دهند. نتايج نشان داد روش پرورش ابتكاري به خوبي قادر است براي تكثير كنه طعمه و پرورش انبوه كنه شكارگر مورد استفاده قرار گيرد.

تله هاي فروموني نقش بسزايي در برآورد جمعيت آفات دارند. در اين تله ها حشرات نر از فاصله دور به وسيله فرومون جلب و در يك سطح چسبنده گرفتار مي شوند. اندازه سطح چسبنده تله هاي فرموني بر تعداد شكار و به طبع آن برآورد درست از جمعيت آفت موثر است. تله فرموني بشكل ذوذنقه با سطح چسبنده ( حدود 800 سانتي متر مربع ) دو برابر سطح چسبنده تله دلتا ( كه بطور معمول استفاده مي شود ) طراحي و مورد آزمايش قرار گرفته است. بررسي هاي صحرايي صورت گرفته نشان داد كه تله ذوذنقه اي با شكار بيش از دو برابر تله هاي دلتا كارايي بيشتري را دارد. زيرا اندازه بزرگ حشره سبب پوشيده شدن سريع سطح چسبنده شده و شكار پروانه هاي جديد را محدود مي سازد. لذا برآورد تراكم جمعيت آفات پروانه اي با اندازه بزرگ به وسيله تله ذوذنقه اي دقيق تر مي باشد.

به منظور حذف ويروس هاي مهم بيماريزاي TSWV و INSV از برخي ارقام مهم گياه زينتي آلسترومريا و توليد گياهچه هاي سالم و عاري از اين ويروس‌ها، از گلخانه هاي كشت و پرورش آلسترومريا از 5 رقم مهمWhite Queen, Sacromenta, Tampa, Balance, Sambura از استان تهران از هر رقم 2 گلدان در گلخانه تحقيقاتي جهت انجام كشت بافت و تهيه گياه عاري از ويروس مستقر و در آزمون سرولوژيكي DAS-ELISA با استفاده از آنتي سرم هاي چندهمسانه اي اختصاصي ويروس هاي TSWV و INSV تهيه شده از شركت Bioreba سوئيس نسبت به آلودگي به اين دو ويروس مورد بررسي قرار گرفتند. نمونه هاي مثبت در آزمون سرولوژيكي الايزا روي گياهان محك مناسب مايه زني شدند. نتايج مطالعه دامنه ميزباني مويد نتايج آزمون سرولوژيكي بود. آلودگي اين نمونه ها به ويروس هاي TSWV و INSV، بكمك آزمون RT-PCR جفت آغازگرهاي طراحي شده براي ژن نوكلئوپروتئين اين دو ويروس مورد تاييد قرار گرفت. براي ايجاد گياه آلسترومرياي عاري از اين دو ويروس، جوانه هاي ريزوم آلسترومريا به طول 3 سانتي متر از گياهان آلوده مستقر در گلخانه، جداسازي و پس از گندزدايي سطحي، قطعات1 - 7/0 ميليمتري از گره جوانه هاي جانبي يا انتهايي ريزوم در محيط كشت MS حاوي 5/0 ميلي گرم در ميلي ليتر BAP و 2/0 ميلي گرم در ميلي ليتر NAA منتقل گرديد (عكس 2-6). نمونه ها پس از قرار گرفتن در محيط كشت درون بشقابك كشت، در شرايط دمايي 21 درجه سانتي گراد با دوره نوري روزانه 16 ساعت در اتاقك رشد (ژرميناتور) نگهداري و پس از 12 هفته گياهچه هاي حاصله به گلدان‌هاي استريل در گلخانه منتقل شد. در نهايت عدم آلودگي گياهچه ها به توسپوويروس هاي TSWV و INSV، از طريق آزمون سرولوژيك DAS-ELISA و آزمون مولكولي RT-PCR بررسي و تاييد گرديد.

مگس زيتون يك آفت كليدي مهم درختان زيتون در كشور است كه در مواردي باعث آلودگي بيش از 80 درصد ميوه‌ها مي‌گردد. برآوردهاي نشان مي‌دهد خسارت ساليانه آفت در كشور معادل 4500000000 ريال مي‌باشد. فرآيند توليد فرمون از مواد اوليه 3 -بوتين-1-ال و واكنش با والرولاكتون و توليد الكل نوع دوم كه در يك واكنش احياي كاتاليستي با پالاديمو حضور هيدروژن به (4S, 6S)-4-Hydroxy-1,7-dioxaspiro[5.5]undecane تبديل ميشود.

سمپاش كپسولي" داراي قابليت پاشش دز معيني از سم)بر حسب ميلي¬گرم( در سطحي مشخص مي¬باشد. با محاسبه ميزان دز مورد پاشش در مزرعه در يك هكتار، و تبديل آن به ميزان پاشش در هر سانتي متر مربع، مي توان همان ميزان را توسط اين دستگاه مورد پاشش قرار داد. مزاياي آن، قابل حمل بودن دستگاه و يكسان بودن عمليات تيمار از سوي كاربران مختلف است. مي توان عمليات تيمار را در مزرعه و بر روي برگ¬هاي خاصي انجام داده و سم را در معرض عوامل محيطي قرار داده و سپس مطالعات زيست ستجي را بر روي پوشش گياهي تيمارشده انجام داد. دستگاه مذكور شامل يك كپسول اكسيژن دو ليتري، شلنگ رابط، رگولاتور، اسپري ايربراش، يك بطري پلاستيكي، چهارچوب پي¬وي¬سيو يك عدد مترونوم مي¬باشد. مترونوم بر روي عدد معيني تنظيم مي گردد. (مثلاً: 60 بيپ در دقيقه (BPM))، كه در هر ثانيه يك بيپ شنيده مي¬شود. كپسول گاز نيز بر روي فشار خروجي معيني تنظيم مي گردد (مثلاً 1 بار). كاربر با فشردن دگمه ايربراش در بيپ اول و اتمام آن با بيپ بعدي، مقدار معيني از سم را در سصح معيني مي¬پاشد. دستگاه قبل از عملياتي شدن، با فشارهاي مختلف گاز خروجي و با BPM مختلف كاليبره مي-گردد. لذا جهت پاشش مقدار سم مورد نظر بر روي سطح معين (قطر سطح مورد تيمار 9 سانتي متر مي¬باشد)، كاربر مي تواند فشار خروجي گاز و BPM را تنظيم نمايد. از مزاياي اين روش، عدم وابستگي به وارد سازي برج شمپاش (Potter Tower) و افرايش دقت و كارايي آزمايشات زيست سنجي سموم مي¬باشد.

استفاده از تكنولوژي براي افزايش مدت اثر Bt و نگهداري آن در محيط مي‌تواند باعث افزايش دوام و كارائي Bt گردد. فرمولاسيون ميكروكپسول بر اساس واكنش دو فازي با پليمر سديم آلژينات (5٪) بدست آمد. نتايج نشان داد درصد زندهماني باكتري در برابر فرا بنفش با طول موج 385 و 254 نانومتر بعد از 7 روز در فرمولاسيون ميكروكپسول به ترتيب 90 و 86 درصد و در غير ميكروكپسول 40 و 50% بود. در درصد كشندگي آفت افستيا در فرمولاسيون ميكروكپسول سديم آلژينات اشعه ديده، 93% و در غير ميكروكپسول 15 % بود. قطر ذرات ميكروكپسول در اين فرمولاسيون حدود 8 تا 22 ميكرون بدست آمد.

ساخت قارچ¬كش بيولوژيك حاوي قارچ بومي Trichoderma harzianum AS12-2 براي كنترل بيماري سوختگي غلاف برنج در مزرعه Formulation of a biofungicide containing indigenous fungus, Trichoderma harzianum AS12-2 for controlling rice sheath blight disease in the field زمينه فني اختراع: بخش كشاورزي (گياه¬پزشكي و مبارزه با بيماري¬هاي گياهي) بيماري سوختگي غلاف برنج (sheath blight) با عامل Rhizoctonia solani AG-1 IA مهمترين بيماري ارقام پرمحصول برنج در شمال ايران مي¬باشد. كنترل شيميايي، روش رايج مديريت اين بيماري محسوب مي¬شود كه به دليل اثرات سوء مصرف آفت¬كش¬هاي شيميايي روي محيط زيست و سلامتي انسان از يك طرف و لزوم توليد غذاي سالم و تامين ايمني غذايي از طرف ديگر، كنترل غيرشيميايي بيماري سوختگي غلاف برنج امري ضروري است. نظر به پتانسيل بالاي ميكروارگانيسم¬هاي مفيد دركشاورزي به¬ويژه جدايه¬هاي متعلق به جنس قارچي Trichoderma ، ساخت يك قارچكش بيولوژيك برپايه آنتاگونيست¬هاي بومي شاليزار و كاربرد آن براي مديريت اين بيماري در شمال كشور، در دستور كار قرار گرفت. به¬منظور ساخت يك قارچكش بيولوژيك برپايه جدايه¬هاي موثر تريكودرماي بوي شاليزارهاي شمال كشور براي كاربرد عليه بيماري سوختگي غلاف برنج، ابتدا موثرترين جدايه¬ها براساس آزمون¬هاي مختلف در آزمايشگاه و گلخانه انتخاب شدند. سپس سويه¬هاي بيوكنترل انتخابي برروي بستر آلي بذر گياه سورگوم جارويي تكثير شدند. بذور كلونيزه شده، پس از خشك شدن، با كمك آسياب آزمايشگاهي به-صورت پودر درآمده و با پودر تالك (به¬ عنوان ماده حجم دهنده) و كربوكسي متيل سلولز (به عنوان ماده چسبنده) مخلوط شد. از اين فرمولاسيون، سوسپانسيوني تهيه گرديد و به همراه قارچكش بيولوژيك تجاري و قارچكش شيميايي رايج منطقه در چند مرحله روي بوته¬هاي برنج در مزرعه محلول¬پاشي شدند. شدن و شيوع بيماري و نيز ميزان عملكرد محصول و ساير فاكتورهاي زراعي مورد ارزيابي قرار گرفت. در مجموع، نتايج نشان داد كه قارچكش بيولوژيك حاوي سويه بومي T. harzianum بهتر از سويه¬هاي اميد بخش بومي ديگر و قارچكش بيولوژيك تجاري خارجي، بيماري سوختگي غلاف برنج را در شرايط مزرعه كنترل كردو حتي با قارچكش شيميايي رايج منطقه (پروپيكونازول) قابل رقابت بود.

‏ ‏نماتدكش بيولوژيك حاوي قارچ Paecilomyces fumosoroseus ‏جهت كنترل نماتدهاي انگلي مانند Heterodera schachtii ‏و . Meloidogyne spp ‏روي محصولاتي مانند چغندرقند و ساير محصولات گلخانه اي، سبزعي، صيفي و باغي توصيه مي شود. كاربرد آن مي تواند نياز به مصرف سموم را حداقلي 50 درصد كاهش دهد. ‏تهيه فومولاسيون: ‏¬كيسه هاي مقاوم به حرارت حاوي ١٩٠ ‏گرم بلغور گندم خيس شده در دماي ١٢١ ‏درجه به مدت 20 ‏دقيقه ضد عفوني مي شود. ‏هر كيسه بستر گندم توسط دو ديسك محيط كشت آلوده به قارچ P. furnosoroseus ‏تلقيح شده و تا ‏آلوده شدن كامل دانه هاي گندم كيسه ها در ٢۵ ‏درجه نگهداري مي گردند. ‏جهت خشك نمون بستر آلوده به قارچ محتويات كيسه ها را روي كاغذ صافي در فضاي خشك و سايه در آزمايشگاه پخش مي گردند. ‏- در پايان دوره، بستر گندم حاوي اسپورهاي قارچ را در ظروف مناسب خشك و استويل بسته بندي كرده و تا زمان استفاده در محل خنك و خشك نگهداري مي شوند. ‏محافظت گياه ‏فرمولاسيون جامد: يك گرم بستر آلوده به قارچ با ٣ ‏كيلو گرم ماسه كاملا مخلوط مي شود. يك گرم از بستر به پاي هر بوته در عمق ريشه اضافه مي شود (با احتساب دو ميليون اسپور براي هر گياه). ‏فرمولاسيون مايع: يك گرم بستر آلوده به قارچ در سه ليتر آب كاملا مخلوط نموده و يك ميلي ليتر از سوسپانسيون رويي به پاي هر بوته داده مي شود. ‏محافظت بذر: ‏چنانچه بذر مستقيما در خاك مزرعه كاشته مي شود، با ٣ ‏ليتر سوسپانسيون مايع از فرمولاسيون تهيه ده، ميتوان ۵ ‏كيلو بذر نسبتا درشت را قبل از كاشت آغشته نمود.

در سالهاي اخير علاقه روزافزون به روشهاي كنترل بيولوژيك آفات نباتي منجر به افزايش تعداد شركتهاي توليد كننده دشمنان طبيعي از جمله شكارگرها و پارايتوئيدها شده است. اكنون در جهان 85 شركت مختلف 125 گونه مختلف از دشمنان طبيعي را براي صنايع گلخانه اي توليد مي كنند. بنظر مي رسد كه با گسترش صنعت گلخانه اي در جهان بازار فروش عوامل كنترل بيولوژيك افزايش چشمگيري پيدا كرده است و فرصت منحصر به فردي براي گسترش روشهاي كنترل بيولوژيك ايجاد نموده است. اما نياز به تكنيك هاي پرورش مقرون به صرفه ايجاب مي كند كه شركت هاي توليد كننده دشمنان طبيعي به دنبال استراتژي هاي جديدي براي جايگزين كردن شيوه هاي پرهزينه تكثير مي باشند. يكي از اين روشها استفاده از غذاي مصنوعي جهت پرورش دشمنان طبيعي مي باشد. تكنيك هاي كنوني تكثيرانبوه گونه هاي بالتوري كه بر اساس تخم ميزبان هاي واسط استوار است بسيار پرزحمت بوده و از نظر اقتصادي مقرون به صرفه نيست و به همين دليل كاربرد بالتوري ها از طريق تكثير وانبوه سازي در سطح جهاني عموميت كامل پيدا نكرده است. هزينه تكثير لاروهاي بالتوري با استفاده از تخم هاي سيتوتروگاه 30- 20 برابر غذا هاي مصنوعي است. غذاي مصنوعي به كمك تكنيكي تهيه مي شود به نام محبوس سازي كه به شدت در حال رشد بوده و كاربردهاي فراواني در صنايع داروسازي و كشاورزي دارد. تكنيك محبوس سازي توانست مشكل در دسترس قرار دادن غذا به شكارگاه ها و يا پارازيتويئدها را حل كند. محبوس سازي تكنيكي است كه در آن يك ماده فعال به شكلي تثبيت مي شود كه بتوان از آن زمان تا زمان مورد نياز به خوبي استفاده كرد و از شرايط نامطلوب محيطي حفظ نمود. در اختراع مورد ادعا ماده غذايي در شبكه ماتريس آلژينات محبوس شده و با پوششي از كتون پوشيده مي شود. در مرحله اول يك محلول غذايي شامل مخلوطي از مخمر زرده تخم مرغ عسل شكر هيدوليزات كازبين و هيدروليزات مخمر تهيه شده و به نسبت 1:1 با آلژينات سه درصد مخلوط مي گردد. سپس آن را قطره قطره به محلول دو درصد كلريد كلسيم ريخته تا دانه هاي آلژينات حاوي ماده غذايي تشكيل شود. در مرحله بعد دانه هاي آلژينات در درون محلول كيتوزان سه درصد غوطه ور مي شوند تا سطح دانه ها به كيتوزان آغشته گردد. سپس دانه ها را بر روي ورقه هاي پارافيلم منتقل كرده و در معرض هوا قرار داده مي شوند تا سطح آن ها خشك شود. در مرحله بعد اين دانه ها را درون محلول سيترات سه درصد به مدت 5 دقيقه غوطه ور نموده تا كپسول تشكيل شود. اين كپسول ها در معرض هوا قرار داده مي شوند تا سطح آن ها خشك شود. اندازه كپسول ها 5- 3 ميلي ليتر بوده و داراي پوسته ي جامد مي باشند و قسمت دروني مايع و نرم دارند. لاروهاي بالتوري از ميزان بالاي تغذيه اي برخوردارند به خوبي از محتويات مايع درون كپسول ها تغذيه كرده و به مرحله شيفتگي مي رسند. از ويژگي هاي اين اختراع سهولت توليد انبوه آساني و مقرون به صرفه بودن آن مي باشد.