تهیه ایزومر هوموكایرال كمپلكس وانادیوم از مخلوط راسمیك لیگاند بازشیف با خاصیت ضد سرطانی
Synthesis of homochiral dinuclear vanadium complex from the racemic Schiff base ligand by self-recognition process and investigation of its anticancer activity

خلاصه اختراع :

سرطان به عنوان یكی از عوامل اصلی مرگ و میر در جهان به شمار می‌آید. امروزه، بیش از صد نوع مختلف از این بیماری شناخته شده‌است. روش‌های مختلفی از قبیل جراحی، شیمی درمانی، هورمون درمانی، پرتو درمانی و درمان بیولوژیك (ایمنوتراپی) برای درمان سرطان وجود دارد. در این میان، شیمی درمانی كه بر اساس استفاده از تركیبات شیمیایی مختلف است به عنوان متداول‌ترین روش درمان می‌باشد. داروهای ضدسرطان شامل سیس پلاتین، كربوپلاتین و اگزالی پلاتین از جمله داروهای شیمی درمانی بر پایه كمپلكس های فلزی هستند كه با وجود موفقیت در درمان سرطان موجب تخریب تعدادی از سلول های سالم همراه با از بین رفتن سلول های سرطانی می شوند و بعلاوه، مقاومت دارویی و عوارض جانبی نیز از این داروها مشاهده شده است. بنابراین، طراحی و تهیه كمپلكس‌های فلزی دیگر با اثر درمانی بر روی سلول‌های سرطانی بدون تأثیر بر سلول‌های سالم می‌تواند راه‌حل مناسبی برای درمان بیماری سرطان ‌باشد. كایرالیتی ماكرومولكول‌های زیستی مانند نوكلئیك اسید، پروتئین، آنزیم و هورمون موجب شده است تا تركیبات كایرال با اثر دارویی بیشتر، در صنعت دارویی مورد توجه قرار گیرند. در اختراع حاضر، از لیگاند كایرال به منظور تهیه كمپلكس وانادیوم استفاده شده است. استفاده از مخلوط راسمیك لیگاند در این اختراع سبب شده تا هزینه مواد اولیه برای تولید تركیب دارویی كاهش یابد و در عین حال فرایند "خودشناسایی لیگاند" در مسیر تهیه كمپلكس، منجر به تشكیل ایزومر هوموكایرال خالص كمپلكس شده است. ویژگی برجسته دیگر این روش، تهیه كمپلكس دوهسته‌ای می‌باشد. تحقیقات نشان می‌دهد كه اثر ضدسرطانی كمپلكس های چندهسته‌ای نسبت به تركیب تك هسته‌ای مشابه خود چندین برابر افزایش می‌یابد. روش سنتز این كمپلكس پیچیده نبوده و در دمای اتاق صورت گرفته است. كمپلكس وانادیوم با استفاده از روش‌های FT-IR، 1H NMR، 13C NMR و X-ray شناسایی شده است. نكته قابل توجه اینكه، كمپلكس جدید تهیه شده در این طرح با مزایا و ویژگی‌هایی كه در بالا برای آن ذكر شد فعالیت ضدسرطانی قابل قبولی بر روی سلول‌های سرطانی MCF-7 و HeLa از خود نشان داده است. علاوه بر این، اثر سمیت بسیار پایین از این كمپلكس بر روی سلول‌های سالم مشاهده شده كه بسیار حائز اهمیت است.