خلاصه اختراع :

بیماری لیشمانیوز از مشكلات بهداشتی بیش از 88 كشور جهان می باشد و بروز سالیانه آن به 500 هزار مورد در سال می رسد و تخمین زده می شود كه حدود 200 میلیون نفر از مردم دنیا در معرض ابتلای به این بیماری قرار دارند (Ashford et al.1992. WHO.1991) منطقه خاورمیانه و كشور ما یكی از مناطق اندمیك این بیماری می باشد. در ایران لیشمانیوز احشایی ناشی لیشمانیا اینفانتوم كه بیشتر كودكان را مبتلا می كند شیوع داشته و در بسیاری از مناطق كشور بصورت اندمیك درآمده است (Edrissian 1990) علایم این بیماری شامل تب مزمن، كم شدن وزن هپاتواسپلئومگالی و آنمی می باشد كه در صورت عدم تشخیص سریع و درمان در 100% موارد كشنده می باشد (WHO.1996) قلاده آغشته به سم دلتامترین میزان گزش پشه خاكیها از سگ را كاهش می دهد و در از بین بردن پشه خاكیهائی كه اقدام به خونخواری می كنند موثر است. از آنجائی كه سگهای خانگی مخازن اصلی لیشمانیوز احشایی زئونوتیك (ZVL) هستند. تاثیر استفاده از قلاده های آغشته به سم برای كاهش میزان عفونت به لیشمانیوز انفانتوم در سگها و كودكان مورد آزمایش قرار گرفت. قلاده های دارای ماده دلتامترین در میان صاحبان سگها از مقبولیت بالائی برخوردار بوده و واقعا خطر عفونت L.lnfantun را در سگها و انتقال آن به كودكان را كاهش می دهد. میزان افتادن قلاده ها از گردن سگها متوسط 5% و تغییرات جمعیتی سگها 13% در سال است كه منطقا این میزان پایین نبوده و مشكل تداركاتی مهمی برای كاركنان بهداشتی در جهت حفظ پوشش بالای قلاده های سگ در فصل انتقال در ایران فراهم نمی كند (فصل انتقال حدود 3 تا 4 ماه است). با این همه به نظر می رسد كه كاهش انتقال به كودكان از طریق قلادهها كمتر از اثر حفاظتی آن برای سگهاست و حتی بعد از سپری شدن 2 سال ازبسته شدن قلاده ها انتقال به طور كامل محدود نشده است. این امر ناشی از آن است كه انتقال از طریق مخازن دیگر كه به روستا رفت و آمد می كنند مثل شغال و روباه ادامه می یابد این فرضیه هم اكنون در حال بررسی است. نقش مخازن دیگر قبل از اتخاذ روشهایی كه قلاده های آغشته به حشره كش برای كنترل بیماری در ایران و سایر نقاط جهان مورد استفاده قرار گیرد باید بررسی شود تا بتوان در مورد ارزش این مداخلات قضاوت كرد. نتیجه: استفاده از قلاده اغشته به سم دلتامترین نه تنها سگهای اهلی را از عفونت به لیشمانیا انفانتوم محافظت می كند بلكه ریسك عفونت به این انگل در كودكان را هم كاهش می دهد این قلاده ها می تواند رل مهمی در كنترل لیشمانیوز احشائی داشته و جایگزین برنامه های سگ كشی بحث انگیز در برخی از كشورها گردد. تاثیر این قلاده ها بستگی به اهمیت گوشتخواران وحشی در مقابل سگهای خانگی به عنوان مخازن لیشمانیا انفانتوم دارد.