انگشت‌نگاری متابولیت‌ها به‌وسیله طیف‌سنجی تحرك یون: روش ارزیابی سریع برای تشخیص تقلبات‌ شبه‌زیستی در زعفران

خلاصه اختراع :

زعفران به دلیل ارزش اقتصادی بالا مستعد به تقلبات گسترده از جمله افزودن گیاهان با خواص ظاهری و شیمیایی مشابه است. روشی كه به طور مرسوم توسط استاندارد ملی ایران برای تشخیص تقلبات شبه‌زیستی در این ادویه با ارزش استفاده می‌شود، طیف‌بینی مرئی-فرابنفش است. اساس كار روش طیف‌بینی مرئی-فرابنفش اندازه‌گیری جذب حاصل از عصاره نمونه است. رنگ و ظاهر مشابه تقلبات شبه‌زیستی با زعفران خالص باعث جذب یكسان و عدم تشخیص در ناحیه مرئی-فرابنفش می‌شود. از طرف دیگر ایجاد پیك‌های پهن توسط طیف‌بینی مرئی-فرابنفش باعث تداخل طیفی سافرانال (عامل آروما زعفران) و كروسین (عامل رنگ زعفران) می‌گردد. از این جهت كه طیف‌سنجی تحرك یون بر مبنای یونیزاسیون متابولیت‌های ثانویه (سافرانال، كروسین و پیكروكروسین) و تفكیك آن‌ها براساس اندازه، بار و جرم یون عمل می‌كند، لذا این تداخل طیفی دیده نمی‌شود. از طرف دیگر پهنای پیك‌ها كم بوده و تیز می‌باشند. این امر منجر به تفكیك و جداسازی بهتر متابولیت‌های اصلی و تعیین كننده كیفیت زعفران می‌شود. علاوه‌براین روش‌های مرسوم در تشخیص تقلبات زعفران به دلیل زمان‌بر بودن، هزینه بالا و همچنین نیاز به كاربر ماهر دارای محدودیت كاربردی هستند كه روش طیف‌سنجی تحرك یون همانطور كه در بخش مزایای اختراع ذكر شد فاقد این محدودیت‌های كاربردی است.