لیست اختراعات محمود اطرشي
پروتكل توليد انبوه گياه توت فرنگي Sarianبا استفاده از تكنيك كشت بافت
خلاصه اختراع گل عطري يا شمعداني عطري،داراي برگهاي معطر بوده كه بوي مطبوع دارد. شمعداني گونه اي است از خانواده ژراميناسه Geraminaceae كه مصارف دارويي متفاوتي براي آن ذكر شده است. اين گل كه بومي كشور آفريقاي جنوبي است به علت بوي معطر و خاصيت دارويي در سراسر جهان كشت مي شود. شمعداني عطري گياهي كند رشد و چند ساله با ساقه هاي گل بلند و برگهاي گرد با حاشيه موجدار و عطري شبيه سيب دارد . گلها سفيد با رگه قرمز كه در بهار و تابستان توليد مي گردند ارتفاع بوته شمعداني 30 سانتي متر و پهناي 60 سانتي متراز كليه اندامها ي شعاع از برگ و روغن استفاده مي شود . اين گياه معطر جنبه دارويي و عطري فراواني دارد از جمله داراي اثرات كم كننده فشار خون، اختلالات گوارش از جمله سندرم روده تحريك پذيرمفيد بوده و باعث كاهش دردهاي ناشي از آن مي شود، همچنين در درمان برونشيت حاد، آرامبخش و ضدافسردگي، قابض ، مقوي و ضد عفوني و كنترل كننده خون ريزي ، شفا دهنده و دافع است. گل شمعداني معروف به گياه درماني براي زخم ها بود. از اين گل براي درمان وبا، ناراحتي و رفع چين و چروك پوستي و بند آوردن خون ريزي استفاده مي شد. به عنوان چاشني سس، بستني ، كيك، آب ميوه و سركه به كار مي رود. تكثير و ازدياد اين گياه داروئي در ايران از طريق كاشت قلمه صورت مي گيرد، اما به دليل كندي رشد، كاربرد داروئي بالاي اين گياه همچنين كندي رشد اوليه گياهچه در ابتداي رشد از طرفي تمام قلمه ها ريشه دار نمي شوند و از طرفي ديگر تعداد كثيري از گياهچه ها به دليل نقل و انتقال يا ناشي از آلودگي هاي قارچي از بين مي روند و با توجه به اينكه گياه مستعد براي بسياري از بيماري هاي ويروسي و قارچي مي باشد لذا استفاده ازتكنيك كشت بافت در جهت تكثير سريع و انبوه، گياهاني با كيفيت بالا و عاري ازعوامل بيماريزا در مدت زمان بسيار كوتاهي مي تواند گامي مهم در جهت رفع مشكلات موجود در مسير توليد و تكثير، كاهش هزينه هاي اوليه دركشت و كار اين گياه، ترغيب توليد كنندگان درخصوص سرمايه گذاري در اين زمينه و نهايتا ايجاد زمينه اشتغال مي گردد. در اين پروتكل ما با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي به روشي مطلوب و مناسب براي توليد انبوه اين گياه ارزشمند دست يافته¬ايم. بدين ترتيب مي¬توان اين گياه را با استفاده از پروتكل ارائه شده در اين اختراع به صورت انبوه توليد نمود و در اختيار متقاضيان اين عرصه قرار داد.
خلاصه اختراع سيبزميني (Solanum tuberosum L.) كه با نامهاي سيبزميني ايرلندي و سيبزميني سفيد نيز شناخته ميشود، گياهي يكساله، از جنس Solanum و خانوادة Solanaceae ميباشد. اين گياه بومي منطقه آندا در نزديكي مرز پرو و بوليوي، در آمريكاي جنوبي است . سيبزميني داراي انواع مختلفي مي باشد كه يكي از مهمترين نوع سيب زميني در ايران، سيب زميني شيرين مي باشد كه داراي ارزش دارويي بسياري مي باشد. اين گياه غني از ويتامين A و C است كه آنتي اكسيدان قوي مي باشد. اين آنتي اكسيدان، راديكال هاي آزاد را كه به سلول ها آسيب مي رسانند، از بين مي برد، ، براي زخم معده، كاهش فشارخون پايين، تصفيه خون، تنظيم ميزان قند خون براي بيماران ديابتي همچنين داراي ميزان بالاي فيبر كه براي درمان بواسير مفيدمي باشد. همواره كيفيت غده بذري از مهمترين فاكتورهاي موثر در توليد گياهاني قوي ، سالم و در نهايت با عملكرد بالا مي باشد، ليكن در مورد گياه سيب زميني به دليل سرعت پائين تكثير، فسادپذيري غده ها ، خطر انتشار آفات و بيماريها ، كيفيت غده بذري از اهميت بيشتري برخوردار مي باشد. از جمله شيوه هاي جديد تامين غده بذري سيب زميني با كيفيت مطلوب توليد گياهچه عاري از عوامل بيماريزا با استفاده از تكنيك كشت بافت مي باشد. لذا يافتن روشي مناسب بر اساس تكنيك هاي كشت بافت كه در آن تكثير انبوه و آسان اين گياه (با كيفيت مطلوب و عاري ازعوامل بيماريزا) صورت پذيرد، امري ضروري به نظر مي رسد. اين كار در نهايت مي تواند گامي موثر در جهت كاهش هزينه هاي اوليه توليد اين گياه، ترغيب توليد كنندگان درخصوص سرمايه گذاري در اين زمينه استفاده از نيروهاي فني و تخصصي داخل كشورو نهايتا ايجاد اشتغال باشد. گياهچههاي عاري از ويروس را ميتوان به فراواني با استفاده از تكنيك ريزازديادي تهيه نمود. سرعت بالاي تكثير، مواد گياهي عاري از بيماري شامل گياهچه ، نگهداري و انتقال راحتتر و نياز به فضاي كوچك در طول تكثير به عنوان مزاياي اين روش شناخته ميشوند.
خلاصه اختراع زرين گياه Dracocephalum kotschy گياه علف يكساله يا چند ساله، معطر متعلق به خانواده نعناع مي¬باشد و زيستگاه اصلي آن كشور ايران است. گياهي است نيمه چوبي به طول 20 سانتيمتر با ساقه هاي متعدد ، برگهاي دمبرگدار تخم مرغي شكل و گلهاي سفيد متمايل به زرد كه گلهاي اين گياه از اوايل اريبهشت ماه ظاهر شده و تا تيرماه باقي مي مانند. از گونههاي دارويي كشور ما ميباشد كه به علت تأثير درماني در كاهش تب، درد مفاصل و روماتيسم از قديم مورد توجه مردم مناطق تحت رويش آن بوده و به علت بهره برداري بي رويه در حال انقراض ميباشد. تكثير و ازدياد زرين گياه در ايران از طريق كاشت بذور صورت مي گيرد، مواردي همچون كمي بذر و عوامل طبيعي مانند بهمن و بهرهبرداري زياد از عوامل تهديد كننده حيات بوده اند. ازطرفي به دليل معطر بودن و پي بردن انسان ها به ارزش دارويي آن علاوه بر اينكه توسط دام ها به شدت مورد چرا قرار مي گرفته توسط انسان هم به شدت مورد بهره برداري قرار گرفته به صورتي كه اين گياه به گونه اي كم ياب تبديل شده است و بر اين اساس به عنوان يك گياه دارويي موثر مورداستفاده قرار مي گيرد. لذا يافتن روشي مناسب بر اساس تكنيك هاي كشت بافت كه در آن تكثير انبوه و آسان اين گياه (با كيفيت مطلوب و عاري ازعوامل بيماريزا) امكان پذير مي گردد، امري ضروري به نظر مي رسد. اين كار منجر به نجات اين گياه از خطر نابودي ، توليد انبوه آن گرديده و در نهايت مي تواند گامي موثر در جهت كاهش هزينه هاي اوليه توليد اين گياه، ترغيب توليد كنندگان درخصوص سرمايه گذاري در اين زمينه استفاده از نيروهاي فني و تخصصي داخل كشورو نهايتا ايجاد اشتغال باشد. در اين پروتكل ما با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي به روشي مطلوب و مناسب براي توليد انبوه اين گياه ارزشمند دست يافته¬ايم. بدين ترتيب مي¬توان اين گياه را با استفاده از پروتكل ارائه شده در اين اختراع به صورت انبوه توليد نمود و در اختيار متقاضيان اين عرصه قرار داد. ريزازديادي گياه دارويي زرين گياه (Dracocephalum kotschy) با استفاده از تكنيك كشت تك گره اين اختراع در زمينه بخش كشاورزي مي باشد. اهداف اختراع: 1- دستيابي به شيوه اي نوين جهت تكثير گياه دارويي زرين گياه با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي 2- حل مشكلات توليد و تكثير گياه دارويي زرين گياه به شيوه مرسوم 3- به كارگيري امكانات علمي و فني موجود درداخل كشوردر جهت توليد گياه زرين گياه 4-دست يابي به شرايط محيطي مناسب جهت رشد گياهان كشت بافتي در شرايط ex vivo توصيف اختراع سياست داروسازي نوين در دهه هاي اخير به شكل قابل توجه و عميق به سوي گياه درماني پيش رفته است. طبيعت اين مخزن پر از دارو افق هاي تازه اي را براي جامعه پزشكان و داروسازان محقق گشوده است. اينك آنها به منطقي بودن استفاده از مواد دارويي گياهي پي برده و هزاران هكتار زمين به كشت و توليد گياهان دارويي اختصاص يافته است. از مواد موثره گياهان مانند اسانس و محصولات فرعي در صنايع غذايي، آرايشي و بهداشتي و ... استفاده بعمل مي آيد. در حال حاضر اهميت كاشت، داشت، برداشت و فرآيندهاي پس از برداشت يك گياه دارويي به منظور افزايش عملكرد و مواد موثره آنها بسيار مورد توجه است. كشور ايران با دارا بودن شرايط مناسب آب و هوايي، پوشش گياهي متنوع و سابقه درخشان از نظر دانشمندان و كاربرد گياهان دارويي از امتيازات ويژه اي برخوردار است. هم اكنون علاوه بر شركتهاي كشت و صنعت برخي كشاورزان راغب به كشت آنها مي باشند. ضروري است كه با افزايش دانش توليدكنندگان و با رعايت اصول فني ضمن رفع نياز كشور امكان صادرات فرآورده هاي گياهي كه سهم تجارت آنها هم اكنون در دنيا رو به افزايش است، بيش از پيش توسعه يابد. بهره برداري غير اصولي ، كمبود بذر، مشكلات مرتبط با بذور، سنتي بودن شيوه هاي توليد از عوامل موثر جلوگيري در توسعه و گسترش گياهان دارويي و اين منابع ارزشمند مي باشد. در كشور ما بخش قابل ملاحظهاي از گياهان دارويي مورد استفاده از عرصههاي طبيعي جمعآوري ميگردد كه از طرفي باعث تهديد و ناپايداري ذخاير ژنتيكي برخي از گونههاي دارويي شده است و از طرف ديگر اين گياهان كه از شرايط اكولوژيك متفاوت و در زمانهاي نامناسب جمعآوري ميگردند نميتوانند نياز كارخانجات داروسازي را مرتفع سازند. روند رو به رشد جمعيت و نياز مبرم به داروهاي با منشأ گياهي، ضرورت كشت و توليد انبوه گياهان دارويي با ارزش و استاندارد را مشخص ميسازد. اگر چه مواد مؤثر گياهان دارويي تحت هدايت ژنتيكي ساخته ميشوند، شرايط اكولوژيك مناطق رويش آنها نيز روي كميت و كيفيت مواد مؤثره اثرات چشمگيري دارد. بنابراين استفاده از پتانسيلهاي ژنتيكي گونههاي بومي همچنين شرايط اكولوژيك مناسب براي پرورش گياهان دارويي مهم و با ارزش، ضرورت دارد. به نظر ميرسد دستيابي به تكنيك كشت بافت بتوان گام موثري در جهت جلوگيري از انقراض، توسعه و گسترش گياهان دارويي و رفع مشكلات مرتبط با اين منابع ارزشمند مي باشد. اين پروتكل با هدف رفع مشكلات موجود در مسير توليد و تكثير اين گياه و به منظور دستيابي به شيوه اي مناسب و مطلوب تكثير اين گياه با استفاده از تكنيك هاي كشت بافت گياهي صورت مي پذيرد. تيره نعناييان داراي بيش از3200 گونه و حدود 200جنس بوده ويكي از بزرگترين تيره هاي گياهي مي باشدكه تنوع زيادي در منطقه مديترانه دارد. درايران 8 گونه از Dracocephalum وجود دارد كه اهميت زيادي از نظر كاربرد درصنايع آرايشي، غذايي و دارويي دارد . از گونه هاي آن گونه انحصاري D.Kotschy درايران مي باشد با نام زرين گياه مشخص مي شود .گياهي است نيمه چوبي به طول 20 سانتيمتر با ساقه هاي متعدد چوبي، برگهاي دمبرگدار تخم مرغي شكل و گلهاي سفيد متمايل به زرد كه گلهاي اين گياه از اوايل اريبهشت ماه ظاهر شده و تا تيرماه باقي مي مانند. زرين گياه يكي از گياهاني است كه اينك بر روي خط قرمز انقراض قرار دارد. اين گياه كه "چاي كوهي" نيز نام دارد، خواص دارويي فوق العاده اي دارد كه از گذشته هاي دور تاكنون مردم بومي از آن به عنوان يك گياه دارويي استفاده مي كردند. رشد و تكثير اين گونه گياهي به ندرت صورت مي گيرد و عوامل طبيعي مانند بهمن و بهره برداري زياد از اين گياه از عوامل تهديد كننده حيات بوده اند. اين گياه ارزش ريالي بالايي نيز دارد به طوري كه هر كيلو از بذر اين گياه با قيمت دو ميليون تومان به فروش مي رسد و بر اين اساس احيا و توليد زياد مي تواند منبع درآمد بالايي باشد. اين گياه مصارف دارويي متعددي از جمله تقويت سيستم ايمني بدن، ضد التهاب و درمان ناراحتي هاي گوارشي و اعصاب دارد و به دليل معطر بودن و پي بردن مردم محلي به ارزش دارويي آن علاوه بر اينكه توسط دام ها به شدت مورد چرا قرار مي گرفته توسط انسان هم به شدت موردبهره برداري و به گونه هاي كم ياب تبديل شده است و بر اين اساس به عنوان يك گياه دارويي موثر مورد استفاده قرار مي گيرد. گياهان دارويي جلوگيري از بهره برداري از اين گياه، حفاظت از عرصه هاي رشد و كشت و توسعه در مناطق مختلف و انتقال به طبيعت را راهكارهاي جلوگيري از انقراض اين گونه نادر گياهي عنوان كرد. در اين پروتكل ما با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي به روشي مطلوب و مناسب براي توليد انبوه اين گياه ارزشمنددست يافته¬ايم. بدين ترتيب مي¬توان اين گياه را بااستفاده از پروتكل ارائه شده در اين اختراع به صورت انبوه توليد نمود و در اختيار متقاضيان اين عرصه قرار داد.
يكي از گياهان دارويي كشورمان سنبل الطيب است كه از ديرباز براي درمان بيماريها مورداستفاده بوده است. خانواده والريانسه خانواده اي از گياهان دارويي است كه شامل 10 جنس و حدود 300 گونه است. جنس والريانا شامل 200 گونه است. والرين اسم عمومي براي بيش از 250 گونه گياهي در سراسر جهان از اين جنس است. ساقه اين گياه توخالي، استوانه اي شكل و داراي شيارهاي طولي است. برگ ها در اين گياه داراي آرايش متقابل و متشكل از برگچه هاي بيضوي نوك تيز است، برگ هاي پاييني دمبرگ بلند داشته و هرچه بهطرف بالاي گياه مي رود از طول دمبرگ كاسته مي شود. گل به رنگ سفيد يا صورتي با بويي بسيار مطبوع است. ميوه آن فندقه است، بذرها تخم مرغي شكل به رنگ قهوه اي روشن ريز به طول 2 تا 5 ميلي متر و عرض 3/1 تا 5/1 ميلي متر بوده و در قسمت فوقاني 10 تا 15 شعاع پرمانند ظريف و كوچك به نام پاپوس دارند. وجود پاپوس سبب سبك شدن بذور و پراكنده شدن به اطراف مي شود. متوسط وزن هر دانه بذر 5-6 گرم است. ريشه داراي ريزومي كوتاه و استوانه اي شكل است. از ريزوم انشعاب هاي متعدد گوشتي و استوانه اي شكل به طول 10 تا 15 سانتي متر و به قطر 2 تا 5 ميلي متر خارج مي شود. قسمت خارجي ريشه قهوه اي و قسمت داخلي آن سفيد است. ريشه و ريزوم داراي بوي خاصي هستند كه سبب جلب گربه مي شود. به همين دليل به آن علف گربه نيز مي گويند. نام سنبل الطيب از اصطلاح لاتين والره به معني سلامتي و سالم بودن مشتق شده كه نشان دهنده خواص شفابخشي گياه سنبل الطيب است. نحوه كشت سنتي اين گياه از طريق بذر است. بذور اين گياه داراي قوه ناميه بسيار اندك و سرعت جوانه زني بسيار پايين بوده و پس از ذخيره و نگهداري، با گذشت حدود يك سال قوه ناميه خود را به ميزان زيادي از دست خواهند داد. از سوي ديگر تكثير اين گياه از طريق تقسيم ريشه به علت شيوع بسياري از بيماري ها و پوسيدگي قارچي بهسختي امكان پذير است. در سيستم تهيه نشاء، به دليل نياز به نور جهت جوانه زني بذور، بايد كشت سطحي صورت پذيرد كه در اين صورت با توجه به سبكي و اندازه كوچك، بذور در معرض آبشويي قرار مي گيرند. استفاده از فناوري هاي نوين به خصوص تكنيك كشت بافت در توليدات گياهي قادر خواهد بود بهعنوان نوعي روش جايگزين، روند توليد انبوه و كنترلشده اين محصولات طبيعي را ارتقاء بخشد؛ بنابراين منطقي به نظر مي رسد كه ايران نيز در اين بازار رو به رشد و غير وابسته به صادرات نفتي، از همه پتانسيلهاي موجود بهخصوص ورود اين گياه دارويي ارزشمند به چرخه توليد انبوه از طريق تكنيك كشت بافت بهعنوان زيرشاخهاي از فناوري نوين استفاده نمايد. در كشت تك گره، جوانه با بخشي از ساقه بهمنظور تشكيل و توسعه ساقه جدا ميشود. اين روش طبيعيترين روش تكثير رويشي گياهان در شرايط آزمايشگاهي است. تكثير رويشي به روش معمولي مشكل است اما روش كشت تك گره براي سرعت بخشيدن به تكثير در مقياس زياد در زمان اندك و كمك به حفظ و بقاي گياه ارجحيت دارد. اين كار منجر به نجات اين گياه از خطر نابودي ، توليد انبوه آن گرديده و در نهايت مي تواند گامي موثر در جهت كاهش هزينه هاي اوليه، ترغيب توليد كنندگان درخصوص سرمايه گذاري در اين زمينه استفاده از نيروهاي فني و تخصصي داخل كشورو نهايتا ايجاد اشتغال باشد. در اين تحقيق با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي شيوه اي مناسب و مطلوب در جهت توليد انبوه هرچه بهتر اين گياه داروئي ارزشمند ارائه نمايد. نتايج نشان داد بهترين تيمار براي ريزازديادي گياه دارويي سنبلالطيب محيط كشت پايه MS حاوي هورمون هاي سايتوكنين BAP و KIN به همراه IBA مي باشد. ريزنمونه هاي رشد كرده در محيط كشت MS حاوي هورمون IBAمرحله ريشه زائي را نشان دادند كه در محيط تمام گياهچه ها 100 درصد ريشه زائي را نشان دادند. 95 تا 100 درصد از گياهچه ها ي منتقل شده به گلخانه زنده مانده و رشد نمودند.
خلاصه پروتكل توليد انبوه توت فرنگي جنگلي (L Fragaria vesca ) از طريق كشت بافت توت فرنگي يكي از گياهاني است كه مصرف خوراكي زيادي بصورت تازه يا فراوري شده دارد. ضمن اينكه بعضي خواص دارويي اين گياه نيز مورد توجه قرار دارد. اين گياه متعلق به خانواده rosaceae بوده و گياهي چند ساله وعلفي محسوب مي شود. تكثير اكثر ارقام توت فرنگي به صورت رويشي به وسيله ساقه هوايي (رانر) انجام مي گيرد. رقم Fragaria vesca يك رقم جنگلي بوده و از ارقام بسيار قديمي محسوب مي شود. طعم و بوي بسيار مطبوع ميوه ها، از جمله صفات ويژه اين رقم است. در عين حال اين رقم بر خلاف ارقام ديگر، توليد رانر نمي كند و تكثير آن تنها از طريق بذر امكان پذير است. از آن جا كه چند ماه طول مي كشد تا بذور جوانه زده و توليد گياهچه كنند، يافتن روشي جايگزين و اقتصادي براي تكثير اين رقم بسيار ضروري به نظر مي رسد. با توجه به اين مطلب ونيز نقش ويژه كشت بافت در برنامه هاي اصلاحي و بيوتكنولوژيكي، در اين پژوهش تكثير اين گياه با استفاده از تكنيك هاي كشت بافت مورد مطالعه قرار گرفت.
فلفل دلمه اي (Capsicum annum) گياهي يك ساله متعلق به خانواده Solanacea مي باشد كه زيستگاه اصلي آن كشور مكزيك و منطقه آمريكاي جنوبي است. اين گياه داراي گلهاي سفيد بوده و ميوه هاي حاصل از آنها به صورت جدا از هم و به تنهايي روي ساقه گياه قرار مي گيرد. به دليل اهميت و ارزش غذايي بالاي اين محصول توليد جهاني آن به سرعت رو به رشد نهاده به طوري كه حدود 64% فلفل دنيا در آسيا توليد مي شود. اين گياه داراي خواص دارويي ارزشمندي بوده و در درمان تعدادي از بيماري ها زجمله بيماري هاي قلبي، فشار خون بالا، چاقي و ديابت كاربرد داشته و همچنين باعث افزايش اشتها مي گردد. تكثير و ازدياد فلفل در ايران از طريق كاشت بذور وارداتي از كشور هلند صورت مي گيرد كه اين امر ضمن تحميل هزينه هاي سنگين به اقتصاد كشور، باعث بروز مشكلات و محدوديت هاي وارداتي زيادي گرديده است. لذا يافتن روشي مناسب براساس تكنيك هاي كشت بافت كه در آن تكثير انبوه و آسان اين گياه (با كيفيت مطلوب و عاري از عوامل بيماريزا) صورت پذيرد، امري ضروري به نظر مي رسد. اين كار در نهايت مي تواند گامي موثر در جهت كاهش هزينه هاي اوليه توليد اين گياه، ترغيب توليدكننگان در خصوص سرمايه گذاري در اين زمينه استفاده از نيروهاي فني و تخصصي داخل كشور و نهايتا ايجاد اشتغال باشد. در اين پروتكل ما با استفاده از تكنيك كشت بافت گياهي به روشي مطلوب و مناسب براي توليد انبوه اين گياه ارزشمند دست يافته ايم. قيمت هر بذر از اين گياه در بازار ايران حدودا 2100 ريال است كه خريد آن هر ساله ضمن تحميل هزينه هاي سنگين به كشاورزان، باعث خروج مقادير قابل ملاحظه اي ارز از كشور مي شود. بدين ترتيب مي توان اين گياه را با استفاده از پروتوكل ارائه شده در اين اختراع به صورت انبوه توليد نمود و در اختيار متقاضيان اين عرصه قرار داد. اين پروتكل در راستاي درخواست بخش خصوصي (از توليدكنندگان سبزي و صيفي كشور) تهيه گرديده است.
گياه اركيده از خانواده اركيداسه يا ثعلبيان مي باشد. اركيده ها با داشتن 25-35 هزار گونه در قالب 850 جنس، 7 تا 11 درصد از گياهان شامل و بزرگترين خانواده گياهان گل دار را تشكيل مي دهند. تكثير اركيده به دو روش جنسي و غير جنسي (بذر و رويشي) صورت ميگيرد. تكثير اين گل در ايران و جهان بيشتر از طريق رويشي به وسيله روشهاي مختلف مانند قلمه زدن، تقسيم بوته و كشت درون شيشه اي ريزنمونه و بافت گياهان موجود انجام شده است كه باعث اتلاف وقت و انرژي مي گردد و همچنين علاوه بر هزينه بر بودن در روش هاي غير از كشت بافت زمان بر خواهد بود. گل اركيده مقادير زيادي بذر توليد ميكند. يك غلاف بذري يا كپسول اركيده ميتواند حاوي 1300 تا 4 ميليون بذر باشد. اين بذرها برخلاف بذور ديگر گياهان فاقد آندوسپرم بوده از اين رو به نام بذر لخت نيز ناميده ميشوند كه فوق العاده كوچك بوده و شباهت زيادي به هاگ دارند. اين بذور با چشم غير مسلح قابل رويت نميباشند. در طبيعت فقط در شرايط همزيستي با قارچهاي ميكوريزا قادر به جوانه زني آنهم به ميزان كمتر از 1 درصد ميباشند و به طور كلي نسبت به بذور گياهان ديگر به سختي جوانه ميزند. با توجه به ارزش اقتصادي و تجاري بسيار زياد اين گل در جهان از نظر زينتي و همچنين وجود برخي از خواص دارويي در اين گياه، بررسي مشكلات جوانه زني بذور اركيده به منظور توليد، معرفي، حفظ و تكثير رقمهاي مناسب تجاري و بازار پسند و بهره برداري از خواص ارقام و گونه هاي داروئي آنها لازم و ضروي است. طبق اين اختراع، ريز ازديادي بافت شبه پروتوكورم حاصل از جوانه زني اوليه بذر و بافتهاي سوماتيكي حاصل از كشت بذر، روشي مهم براي به دست آوردن گياهاني با ثبات ژنتيكي و خلوص بالا است و در برخي برنامهها جهت بهبود برخي خصوصيات و تكثير انبوه گل اركيده استفاده ميشود. در آزمايشگاه و در شرايط مصنوعي رشد كه كنترل محيط كشت حاوي مواد غذايي مورد نياز و ساير عوامل محيطي امكان پذير است ميتوان بذور اركيده را بدون حضور قارچ هاي ميكوريزا تحريك به جوانه زني نمود. جهت بررسي جوانه زني، بذور نارس اركيده بر روي محيط كشت MS حاوي 5/8 گرم آگار و تركيبات مختلف تنظيم كننده هاي رشد گياهي از قبيل 5 غلظت (0,0.5,1,1.5,2) ميلي گرم بر ليتر NAA ، BAP و 2-4,D به تنهائي و تيمارهاي تركيبي به صورت NAA + BAP {(0.5+0.5), (0.5+1), (1+0.5), (1+1)} ، 2,4-D + BAP {(0.5+0.5), (0.5+1), (1+0.5), (1+1)} و 2,4-D+NAA{(0.5+0.5), (0.5+1), (1+0.5),(1+1)} ميلي گرم بر ليتر كشت گرديدند. كليه كشت ها در دماي 2± 25 درجه سانتيگراد، در معرض 16 ساعت روشنايي، 8 ساعت تاريكي، با شدت نور 3000 لوكس و در فواصل منظم از يكديگر در اتاق رشد قرار داده شدند. داده هاي اين آزمايش به صورت طرح پايه كاملاً تصادفي طي چهار تكرار از طريق نرم افزاز آماري SAS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت، همچنين مقايسه ميانگين ها از طريق آزمون دانكن انجام شد. در نهايت نتيجه اختراع را اين گونه مي توان گفت: دستيابي به پروتوكل توليد انبوه گل هاي اركيده نوع دارزي بويژه ارقام فالائنوپسيس كه از مهمترين ارقام تجاري دنيا مي باشند از طريق ريز ازديادي بافت شبه پروتوكورم حاصل از جوانه زني اوليه بذر و بافتهاي سوماتيكي حاصل از كشت بذر كه خود روشي مهم براي به دست آوردن گياهاني با ثبات ژنتيكي و درصد خلوص بالا است. در بسياري از برنامهها مي توان جهت بهبود برخي خصوصيات و صفات مطلوب و مورد تقاضاي بازار از اين روش بهره برد و در دراز مدت مي توان بر روي صادرات اين محصول كه از ارزآوري بالائي به جهت بازار خوبي كه در دنيا دارد متمركز گرديد. كشورهائي نظير آمريكا، تايلند، سنگاپور و مالزي ساليانه چندين ميليارد دلار از فروش و صادرات اين محصول ارزآوري دارند. اين در حالي است كه در كشور ما اين نوع گلهاي گران قيمت از طريق بعضي از شركت ها در قبال خروج ارز قابل توجهي وارد مي شوند. با بررسي مشكلات جوانه زني بذور، نتايج اين تحقيق نشان داد كه بطور كلي در تمامي تيمارها، درصد و سرعت جوانه زني، توسعه و تمايزيابي پروتوكورم، پريموردياي برگ و ريشه، رشد و توسعه دانهال با بكارگيري متناسب تنظيم كننده هاي رشد گياهي نسبت به شاهد افزايش معني داري نشان داد.
موارد یافت شده: 9