گندم از محصولات استراتژيك در ايران مي باشد و تحقيقات زيادي در بخش هاي مختلف كشاورزي براي افزايش توليد گندم در واحد سطح انجام گرفته است. معهذا كماكان كشور نيازمند تلاش بيشتر براي افزايش عملكرد هكتاري آن مي باشد. در همين راستا پژوهشگران مؤسسه تحقيقات خاك و آب وابسته به وزارت جهاد كشاورزي پس از 5 سال تحقيق و انجام آزمايشات علمي آزمايشگاهي، گلخانه اي و مزرعه اي موفق به ابداع « نسل جديد كود زيستي براي افزايش عملكرد گندم در ايران » گرديده اند. اين كود زيستي حاوي ميكرو ارگانيسم هاي متعدد و مفيد جدا شده از خاكهاي كشور مي باشد كه قابليت فرموله شدن بصورت مايع و يا پودري را دارا مي باشد.

كوكوپيت كالايي وارداتي بوده كه به عنوان عمده ترين بستر كشت مورد استفاده در گلخانه هاي كشور مصرف روز افزون يافته و جايگزيني تا كنون نداشته است. در حال حاضر سالانه بيش از 1000 تن كوكوپيت براي مصرف در گلخانه هاي كشور مصرف مي گردد. به اين منظور پژوهشي دو ساله در موسسه تحقيقات خاك وآب طراحي گرديد تا از منابع داخل كشور بستري براي كشت هيدروپونيك محصولات گلخانه اي تهيه و معرفي گردد تا جايگزين عملي كوكوپيت وارداتي باشد. بر اين اساس آزمايشي با استفاده از منبع عمده و در دسترس در كشور طراحي و اجرا گرديد. بر اين اساس پوست چوب به عنوان ضايعات بلا استفاده در كارخانه هاي فراوري نئوپان و فراوري الوار و شاخه هاي هرس شده خرما به عنوان منابع قابل دسترس در كشور شناسايي گرديد. به دليل حساسيت كشت هيدروپونيك به وجود مواد ممانعت كننده رشد ابتدا در آزمايشگاه مورد تجزيه شيميايي قرار گرفتند و پس از شناسايي اين موانع به دليل شوري بالاتر ضايعات هرس خرما در اينجا بستر فراوري و حاصل از پوست چوب به عنوان بستر كشت هيدروپونيك و جايگزين كوكوپيت وارداتي معرفي مي گردد. همان طور كه در شرح عمليات فراوري تركيب پوست چوب براي تبديل آن به بستر كشت هيدروپونيك سبزيجات گلخانه اي آمده است. بستر فراوري شده پوست چوب كه در واقع بستر كشت اختصاصي براي سبزيجات گلخانه اي نظير خيار، گوجه فرنگي ، فلفل ، كاهو وكلم مي باشد در آزمايشات مختلف فيزيكي و شيميايي و آزمايشات گلخانه اي عملكرد مشابه و حتي بهتر از بستر كوكوپيت وارداتي داشته است و توانسته است كليه خصوصيات فيزيكي، شيميايي و عملكردي كوكوپيت را براي گياه فراهم نمايد. ادعاي اين اختراع 1- عملكرد مشابه بستر كوكوپيت در كشت هيدورپونيك سبزيجات گلخانه اي 2- بازيافت ضايعات صنايع چوب كشور و ايجاد درآمد مازاد و كاهش واردات كوكوپيت

اختراع مورد ادعا نتيجه تحقيقات چند ساله در موسسه تحقيقات خاك و آب مي باشد. هدف از اين تحقيقات ، دست يابي به كود آلي فولوات آهن است كه در رفع كمبود آهن در خاك هاي قليايي موثر مي باشد. كمبود آهن سالانه خسارات هنگفتي به كشاورزان وارد مي نمايد.استفاده از بقاياي آلي گياهي با منشا هوموسي در خاك اثرات مفيدي در بهبود حاصلخيزي خاك دارد. يكي از تركيبات آلي مواد هوموسي اسيد فولويك است. اين اسيدبه دليل ساختار آلي و كوچكي ملكول قادر است در افزايش راندمان جذب عناصر غذايي بخصوص آهن نقش مهمي داشته باشد.لذا در اين دانش فني با استخراج اسيد فولويك از مواد هوموسي مخالف و كمپلكس نمودن ان با عنصر آهن به يك نوع كلات اهن دست پيدا نموديم كه علاوه بر ارزان بودن نسبت به مشابه هاي خارجي از لحاظ زيست محيطي نيز دوستار محيط زيست مي باشد. آزمايشات مزرعه اي توسط موسسه تحقيقات خاك و اب در استان هاي مختلف كشور دال بر اثر بخش بودن اين نوع كلات آهن در رفع كمبود آهن در خاتك هاي آهكي مي باشد. ادعاي اين اختراع بصورت خلاصه عبارت است از: 1- افزايش راندمان جذب عنصر آهن و بر طرف نمودن كمبود آهن در گياه. 2- امكان دسترسي آسان و ارزان به منابع اوليه مورد استفاده در توليد اين ليگاند. 3- از لحاظ زيست محيطي سازگار با محيط زيست است و در توليد محصول سالم مي تواند مورد استفاده قرار گيرد. 4- امكان ساخت كلات آهن با قيمت يك پنجم مشابه خارجي. 5- فولوات آهن توليدي داراي حداقل شش درصد آهن محلول مي باشد.

اختراع مورد ادعا نتيجه تحقيقات مداوم در موسسه تحقيقات خاك و آب مي باشد. هدف از اين تحقيقات ، دست يابي به كود آلي نيتروژني است كه علاوه بر بر اينكه حاوي درصد بالايي از نيتروژن باشد رها سازي آن نيز به صورت بطئي و به تدريج صورت گيرد. تركيبات آلي توليد شده در بخش كشاورزي سالانه مقادير زيادي را به خود اختصاص مي¬دهد كه با خارج شدن از سيستم كشت پايداري توليد را دچار آسيب خواهد نمود. تبديل اين تركيبات به فرم محلول در حضور نيتروژن موجب توليد تركيبات با قدرت عملكرد بالا خواهند شد. تركيبات آلي در شرايط قليايي محلول بوده و اضافه كردن نيتروژن در اين شرايط موجب تصعيد و از دست رفتن آن مي¬گردد. با انجام تحقيقات گسترده اين عنصر به گونه¬اي در كنار اين تركيبات قرار گرفت كه محتوي نيتروژني كود توليدي تغيير نيابد. استفاده از اين كود براي تمامي كشت¬ها قابل توصيه بوده كه علاوه بر تامين بخشي از مواد آلي خاك، مهم¬ترين عنصر غذايي مورد نياز گياهان را نيز تامين خواهد كرد. مزاياي حاصل از كاربرد اين كود عبارتند از: 1- ارزان¬ترين كود با پايه آلي حداقل 10 درصد نيتروژن به فرم آلي 2- كود آلي مايع با حداقل 7 درصد كربن آلي 3- بالا بودن كارايي نيتروژن در اين كود نسبت كودهاي معدني با درصد معادل 4- كاهش احتمال انباشت نيترات در اندام¬هاي خوراكي گياهان زراعي و باغي به دليل آمونياكي بودن فرم نيتروژن

در پرونده خلاصه اختراع يافت نشد به شرح و توصيف پرونده رجوع شود.

با توجه به واردات سالانه 500 هزار تن كود فسفاته و استفاده غير اصولي از آن پيدا كردن روشي كه بتواند از مصرف بي رويه اين كود بكاهد ، ضروري به نظر مي رسد. مطالعات وسيع انجام شده در كشور هاي پيشرفته در مورد استفاده از كود هاي بيولوژيك با هدف كاهش مصرف كود هاي شيميايي، لزوم انجام تحقيقات بيشتري را در داخل كشور در اين خصوص خاطر نشان مي سازد. با تكيه بر اين تجارب و شواهد روشن،بكارگيري ميكروارگانيسمهاي حل كننده فسفات در بهبود جذب فسفر به منظور كاهش مصرف كودهاي فسفاته بسيار ضروري به نظر مي رسد. كود ميكروبي مورد استفاده در اين پژوهش تركيبي از ميكروارگانيسم هاي حل كننده فسفات شامل: Pseudomonas sp, Penicillium sp , Aspergilus niger مي باشد. فرمولاسيون اين كود به نحوي است كه 50% وزني را كود سوپر فسفات تريپل و مابقي را مواد پركننده مانند بنتونيت و اسپور قارچ شامل مي شود. به منظور ارزيابي مزرعه اي اين كود ميكروبي در زراعت پنبه آزمايشي در معاونت موسسه تحقيقات پنبه (ورامين) با چهار تيمار كودي شامل فسفات آمونيوم (DAP) ، سوپر فسفات تريپل، كود ميكروبي فسفاته و شاهد بدون كود فسفاته به مرحله اجرا درآمد. نتايج حاصله نشان داد كه بين محصول وش تيمار هاي مختلف با تيمار شاهد بدون كود فسفري تفاوت كاملا معني دار (در سطح يك درصد) موجود است. در ضمن تفاوت آماري معني داري بين عملكرد وش تيمارهاي مختلف كه كود شيميائي سوپر فسفات تريپل يا فسفات آمونيوم دريافت كرده بودند با عملكرد وش تيمار كود ميكروبي فسفاته ملاحظه نشد. بازده زراعي كود ميكروبي در مقايسه با ساير تيمارها از مقدار بالاتري برخوردار بود.

دانش فني توليد مايه تلقيح ريزوبيومي متحرك رشد گياه (PGPR)