دستگاه زباني براي درمان عقب افتادگي فك بالا اولين دستگاه هاي متحرك ارتودنسي توسط دكتر Victor Hugo Jackson مورد استفاده قرار گرفت. اين دستگاه به طور عمده از پليت هاي Vulcanite فلزهاي گرانبها ساخته مي شد ، در اوايل سال 1900 دكتر George Crozat دستگاه متحرك ارتودنسي از فلزهاي قيمتي استفاده نمود ودر اين دستگاهها واير و فنرهاي مورد نياز جهت به رديف در آوردن دندانها مورد استفاده قرار داد. نتايج تحقيقاتي كه در رابطه با كار با دستگاههاي متحرك اردتودنسي نشان مي دهد اكثر حركات دندانها بوسيله دستگاه هاي متحرك به صورت Tipping ايجاد مي شود ولي تلاشها در ايجاد حركات دنداني به صورت Bodily بوسيله دستگاه هاي ارتودنسي متحرك انجام گرفت و موفقيتها در اين رابطه حاصل گرديد. استفاده از نيروهاي ارتودنسي در دو مرحله براي Tip كردن تاج و در دو مرحله بعدي Tip كردن ريشه مي توان به اين هدف دست يافت. در اين گزارش مورد، يك دستگاه متحرك ارتودنسي به صورتIntra maxillary براي Extrude كردن دندان پره مولر دوم راست پايين بكار گرفته شد. كليدي: دستگاه متحرك، نيرو جهت رويش، دندان نهفته ، اكستروژن

مقصود اختراع كليد اصلي رسيدن به ثبات حين درمان ارتودنسي، تعيين يك فرم قوس مناسب در درمان هر بيمار به صورت اختصاصي است در غير اين صورت، قوس تغيير داده شده تمايل به بازگشت به فرم اوليه خود را دارد. به منظور تعيين دقيق ترين فرم قوس دنداني توسط معادلات رياضي جهت كاهش خطاي انساني، كمك به انتخاب سيمهاي ارتودنسي پيش ساخته و به تبع آن بهبود نتايج كلينيكي به طراحي فرآيندي جهت برآورده سازي اين ملزومات پرداختيم. برجستگيهاي تكنيكي اختراع در اين فرايند به ارتقاي نرم افزار ايراني Cast analyzer X پرداخته شد بطوريكه علاوه بر دارا بودن فرمولبتا فانشكن نوروزي ب دو فرمول رياضي بتا فانكشن براون و معادله چند جمله اي درجه چهار نيز به آن اضافه شد سپس مختصات فضايي كستها به نرم افزار داده شد تا بر اساس سه مدل رياضي ذكر شده براي هر كست سه قوس دنداني رسم كند. از جمله ابداعات موجود در اين فرايند استفاده از RMS)Root Mean Square) جهت بررسي ميزان تفاوت موجود در قوس ترسيمي و انتخاب سيم ارتودنسي توسط هر يك از فرمول هاي رياضي موجود در نرم افزار است و نيز استفاده از روش كمترين مربعات (The least square technique) براي يافتن بهترين منحني منطبق بر نقاط اضافه شد. با مقاسيه قوس ها و سيمهاي انتخابي توسط 3 معادله رياضي و انتخاب هاي صورت گرفته توسط سه ارتودنتيست و توسط انتخاب هاي يك ارتودنتيست در روز اول و مجدداً 10 روز بعد بر اساس فتوگراف هاي دستي استاندارد مربوط به هر كست به اين نتيجه رسيديم كه فرمول چند جملهاي درجه 4 در ترسيم قوس دنداني بسار كاراتر از ساير معادلات بوده و اين فرايند طراحي شده مي تواند در بهبود و تسريع روند تشخيص و طرح درمان ارتودنسي بسيار كارا و حايز اهميت مي باشد.

مقدمه: بدست آوردن يك قوس دنداني كه در عين زيبايي فانكشنال باشد و از ثبات لازم برخوردار باشد براي مدتهاي طولاني از مهمترين هدف هاي رشته ارتودنسي بوده است هدف از اين اختراع توليد نرم افزار كامپيوتري جهت بررسي شكل انواع سيم ارتودنسي پيش ساخته و انتخاب بهترين شكل متناسب با قوس دنداني هر بيمار مي باشد. مواد و روشها: نرم افزار با زيان visual basic طراحي گرديد. 100 كست فك بالا و پايين اسكن شد و پس از تعيين نقاط باكال مياني دندانها بر روي كستها فرم قوس به كمك فرمول رياضي درجه شش بدست آمد. سيمهاي پيش ساخته Niti پس از اسكن توسط نرم افزار بررسي شد و منحني مربوط به هر كدام در نرم افزار ذخيره شد نرم افزار قادر بود ضمن تعيين قوس اپتيمم هر كست مناسبترين سيم را با نزديكترين تطابق با شكل قوس دنداني انتخاب كند. يافته ها: ميانگين خطاي نرم افزار در اندازه گيري فواصل در حد 0.1 ميلي متر و به صورت بزرگنمايي بود از نظر آماري اختلافي بين اندازه گيري وجود نداشت. ضريب توافق كاپا در بين افراد مورد استفاده به عنوان استاندارد طلايي در نظر گرفته شد. ضريب توافق بين انتخاب اول يا دوم نرم افزار و استاندارد طلايي 91% بود. نتيجه گيري دقت پايايي و روايي نرم افزار از لحاظ باليني قابل قبول بود . با در نظر گرفتن انتخاب اول يا دوم به عنوان انتخاب معتبر نشان داده شد كه نرم افزار در اغلب موارد نتايج مشابه با استاندارد طلايي دارد و مي تواند از لحاظ باليني مورد استفاده قرار گيرد. با توجه به سادگي كاربري نرم افزار قابليت استفاده از آن به صورت باليني به راحتي مقدور است.

مطالعه حاضر قصد دارد براي اولين بار در كشور با طراحي نرم افزار سه بعدي ساز مرتبط كستهاي دنداني ارتودنسي را به صورت مدل هاي سه بعدي ديجيتالي شبيه سازي كند. تحقيق به روش تجربي آزمايشگاهي و با استفاده از 20 كست دنداني با مال اكلوژنهاي مختلف در محيط آزمايشگاهي انجام مي گيرد. دستگاه اسكنرو شامل دو ديود ليزري دو دوربين CCD و مكانيكهاي مرتبط است. كستهعا به وسيله دستگاه اسكنر ليزري خطي اسكن شده و اطلاعات به وسيله دوربين هاي CCD به فرم آنالوگ دريافت مي گردد. پردازشگر تصوير داده ها را به صورت ديجيتال در مي آورد و به طور پيوسته به كامپيوتر ارسال مي كند. الگوريتم هاي طراحي گرافيك كامپيوتري داده ها را ذخيره كرده و با الحاق آنها و حذف داده هاي غير ضروري تصاوير سه بعدي گرافيكي ساخته مي شود. قابليت هايي چون اندازه گيري فواصل و توانايي جابجايي و چرخش كست و همچنين جدا كردن دندانها از لثه اطراف و چرخش آن ها در سه بعد در نرم افزار سه بعدي ساز طراحي مي گردد. اسكنر سه بعدي ليزري كه خود شامل پروژكتور ليزري دو دوربين charged couple device )CCD واحد پردازش نقاط و كامپيوتر مي باشد و قسمت سخت افزاري مطالعه را تشكيل مي دهد (كه قبلا طراحي شده است) نرم افزار كه وظيفه آن تبديل مجموعه نقاط به تصوير سه بعدي نمايش تصوير اندازه گيري فواصل و انجام دستكاري هاي پيش بيني شده از جمله Set up تشخيصي) بر روي مدل هاي مجازي مي باشد. براي تعيين دقت نرم افزار سه بعدي ساز فواصلي همچون عرض بين كانيني عرض بين مولري و فاصله مولز تا كانين در هر سمت اندازه گيري شده و با روش مرسوم (كوليس ديجيتال) از طريق روش هاي آماري ICC و Dhalberg در نرم افزار SPSS مقايسه مي شوند. طراحي نرم افزارهاي توليد كننده مدل هاي مجازي كست ارتودنسي سنگ بناي توليد نرم افزارهاي تكميلي است كه اندازه گيري هاي تشخيصي Set up تشخيصي و قابليت هاي طرح ريزي درمان به صورت ديناميك را دارا هستند. با توجه به فقدان مطالعات در خصوص شبيه سازي سه بعدي كستهاي دنداني و نياز فعلي و آينده تخصص هاي دندانپزشكي از جمله ارتودنسي جراحي و پروتز به اين نرم افزارها ضرورت انجام مطالعه در اين خصوص احساس مي شود. ضمن آن كه چنين طراحي به بومي سازي تكنولوژي و رفع نياز نسبت به شركت هاي خارجي و هدر رفتن سرمايه هاي مادي كشور كمك مي كند. علاوه بر افزودن اعتبار علمي دانشگاه شهيد بهشتي در صورت موفقيت مي تواند در عرصه تجاري منابع مادي قابل توجهي را نصيب دانشگاه سازد.

امروزه تهيه راديوگرافي براساس موقعيت طبيعي سر NHP توصيه شده و نرمهاي سفالومتريك براي هر جامعه مختص خود آن مي باشد. از روشهاي مناسب براي انجام آناليز سفالومتريك استفاده از نرم افزارها بدليل سرعت و دقت آنهاست. هدف از اين مطالعه طراحي برنامه رايانه اي آناليز مش دياگرام همراه با تهيه نرم افزارهاي نوجوانان ايراني در دو شهر مشهد و قزوين مي باشد. مواد و روش ها: در اين مطالعه برنامه آناليز مش با استفاده از زبان Microsoft Visual C++ و تحت Windows XP با استفاده از بانك اطلاعاتي My-SQL طراحي گرديد. سپس 37 سفالومتر نرمال شهر قزوين (21 دختر و 16 پسر) و 65 سفالومتري نرمال شهر مشهد (32 دختر و 33 پسر) كه بين سنين 11 تا 13 قرار داشتند و به روش NHP تهيه شده بودند اسكن شده و وارد نرم افزار گرديد. سپس نمودار مش بنا به تعريف موريس براي هر نمونه ترسيم شد. با استفاده از ميانگين نقاط چهار مش نرمال به تفكيك جنسيت در هر شهر ترسيم شد و انحراف معيار ميانگين ها بصورت بيضي نشان داده شد. با استفاده از آزمون t-Test به تفكيك جنس مشخصات عمودي و افقي 34 لندمارك در دو شهر مقايسه شد. يافته ها: در 38 نقطه از مجموع 68 نقطه شامل 17 عرض و 21 طول در بين دختران دو شهر اختلاف معني دار آماري مشاهده شد p<0.05 در 20 نقطه از مجموع 68 نقطه شامل 8 عرض و 12 ارتفاع در پسران دو شهر اختلاف معني دار آماري مشاهده شد. نتيجه گيري : علاوه بر جنس، سن ، طول SN و N-ANS بايد قوميت بيمار نيز جهت ارزيابي ناهنجاري دنداني - فكي بيماران مورد توجه قرار گيرد.

طراحي برنامه visual C++Microsoft و تحت سيستم عامل Windows XP صورت مي گيرد. شامل دو قسمت براي گرفتن اطلاعات نمونه نرمال براي بانك اطلاعاتي داده و براي گرفتن اطلاعات بيمار است تا بتوان ميزان انحراف معيار را بر اساس آناليز مك نامارا مشخص نمود. 150 سفالومتري تهيه شده از نمونه هاي واجد الكلوژن نرمال و صورت متناسب و 40 سفالومتري تهيه شده از نمونه هاي بيمار در دو شهر قزوين و مشهد اسكن مي شود. سژس برنامه با توجه به مشخصات فردي آنها را در گروه مربوط از نظر سن، جنس و 17 نقطه مورد نياز در آناليز مك نامارا شامل 12 اندازه گيري خطي و 3 اندازه گيري زاويه اي مي باشد. خطوط و زواياي مورد نياز در آناليز مك نامارا در هر دو نرم افزار و به روش دستي اندازه گيري مي شود. به اين روش مقدار ميانگين هر نقطه براي كل نمونه ها محاسبه مي شود و انحراف معيار مشخص مي شود و انحراف معيار مشخص مي شود. با استفاده از اطلاعات به دست آمده از تك تك اندازه گيري ها بر روي افراد انتخاب شده از طريق ICC به مقايسه و تحليل و بررسي داده هاي حاصل از هر يك از نرم افزارهاي ايراني و دلفين آناليز دستي پرداخته و يافته ها با يكديگر مطابقت داده مي شود. جامعه مورد مطالعه از بانك اطلاعاتي رشدي تهيه شده توسط دكتر نوري در نمونه هاي حاصله از مطالعه در شهر قزوين جهت تعيين استانداردهاي سفالومتريك آناليز مك نامارا استفاده مي شود كه شامل 85 سفالومتري از 43 مرد و 42 زن 9 تا 11 ساله (به طور ميانگين 10 ساله) شهر قزوين با اكلوژن نرمال و 40 سفالومتري از نمونه هاي بيمار اين شهر همچنين 65 سفالومتري 33 مرد و 32 زنم 12 و 13 ساله مشهدي با اكلوژن نرمال كه توسط دكتر باصفا تهيه شده اند و 40 سفالومتري از نمونه هاي واحد مال اكلوزن در اين شهر مي باشد. مجموعه 150 سفالومتري نرمال و 80 سفالومتري از نمونه هاي بيمار جهت تعيين بانك اطلاعاتي نرم افزار مورد استفاده قرار مي گيرند. نمونه جامعه مورد مطالعه شامل نمونه هاي با اكلوژن نرمال قزويني معرفي شده توسط خانم دكتر نوري و مشهدي آقاي دكتر باصفا مي باشد كه طبق تعريف Moyers اكلوژن نرمال داشتند. حداكثر Crowding آنها mm2 بوده اورجت به اندازه mm2 اوربايت به اندازه پوشانندگي 1/3 لبه انسيزال دندانهاي قدامي پايين توسط دندان هاي قدامي بالا رابطه مولري كلاس داشته و Maximum Inter cuspation موجود باشد. به علاوه اكلوژن نرمال براساس شاخص هاي مك نامارا زاويه نارولبيال 102 درجه شيب ايده آل لب بالاي 14 + - 8 موقعيت نقطه A نسبت به خط NP صفر ميلي متر تفاوت فك بالا و پايين 25 تا 28 ميلي متر و 29 تا 33 ميلي متر ارتفاع مياني صورت متناسب با ارتفاع تحتاني صورت طبق استانداردهاي نرمال مك نامارا زاويه منديبولار پلن 22 + - 4 زاويه محور فاسيال صفر درجه موقعيت 0 تا 5 ميلي متر PQG از خط NP فاصله بين سطح فاسيال دندان ثناياي بالا تا نقطه A 4 تا 6 ميلي متر و دندان ثناياي پايين 1 تا 3 ميلي متر مطابقت داده مي شود و نيز طبق نظر پانل متشكل از 2 ارتودنتيست و يك دندانپزشك صورت مناسبي دارند. موارد بيمار طبق طبقه بندي Angle و معيارهاي مك نامارا واجد اختلالات اسكلتالي - دنداني و مال اكلوژن Class II و يا Class III مي باشند. 85 سفالومتري كودكان 9، 10 و 11 ساله (43 مرد و 42 زن قزويني با اكلوژن نرمال و 40 سفالومتري از وجدان مال اكلوژن تهيه و نيز تعداد 65 سفالومتري شامل 33 مرد و 32 زن 12 و 13 ساله از سفالومتري هاي نرمال مشهد از دكتر باصفا و 40 سفالومتري از وجدان مال اكلوژن اين شهر تهيه مي گردد. مجموعا 150 سفالومتري از نمونه هاي نرمال و 80 سفالومتري از نمونه هاي بيمار اسكن شده و به نرم افزار ارائه داده مي شود.