علي رغم غلظت بالاي فسفر در اغلب خاكها قابليت فراهمي آن در خاك كم است (Smith et al., 2011). كاهش دسترسي فسفر در خاك اغلب به علت پيوند قوي فسفر با تركيبات آلي و معدني موجود در خاك مي‌باشد (Driessen et al., 2001). در خاك هاي آهكي، كه اغلب خاكهاي ايران را تشكيل مي‌دهند، فسفات با يون هاي كلسيم تشكيل تركيب هاي نامحلول مي‌دهد (Aziz et al., 2006). استفاده بي‌رويه از كودهاي شيميايي نيز باعث آلودگي منابع آب و محيط زيست مي‌گردد (Lin et al., 2011). اين مسئله باعث نگراني‌هايي در زمينه اثرات مخرب زيست محيطي مي‌شود. كودهاي فسفاته پر مصرف ترين انواع كود بعد از كود نيتروژني اند. همانند نيتروژن، وجود غلظتهاي بالاي فسفر در آبهاي سطحي اثرات منفي قابل ملاحظه اي، در پي دارد. وجود غلظتهاي بالاي فسفر در منابع آب‌هاي سطحي، اغلب منجر به پديده آب تباهي مي‌گردند ( Blancy et al., 2007؛Salome et al., 2008). فعاليت‌هاي كشاورزي، هرزآب‌ها، فاضلاب‌هاي صنعتي و هوازدگي سنگها از عمده ترين راه‌هاي ورود فسفر به منابع آب و خاك مي‌باشند (Taghipour and Jalali, 2015). كشت هاي فشرده و استفاده بيش از نياز كودهاي فسفره و دامي از دلايل ديگر الودگي فسفر مي باشند. مصرف بي‌رويه كودهاي فسفره نه تنها تأثيري در افزايش عملكرد ندارد بلكه به علت ايجاد اختلال در تغذيه گياهي و كاهش جذب عناصر ريزمغذي مانند روي موجب كاهش عملكرد مي‌شود و در دراز مدت تأثير منفي خواهد داشت (Yang et al., 2015). به دليل حضور غلظت بالاي عنصر كادميوم در بعضي از كودهاي فسفره و همچنين اثر آنتاگونيسمي با بعضي عناصر خاك، توصيه اين كود بايد با دقت نظر بيشتري انجام شود (ملكوتي و همكاران، 1387). بنابراين به دليل آهكي بودن اكثر خاكهاي ايران، مشكل تثبيت فسفر و به دنبال آن كمبود فسفر قابل دسترس در خاك وجود دارد. اكثر كشاورزان براي رفع اين مشكل از مقادير بالاي كودهاي فسفره استفاده ميكنند كه اين كار نه تنها مشكل تثبيت را كم نمي‌كند بلكه زيادي فسفر وارد منابع آب شده و پديده اوتروفيكاسيون را ايجاد مي‌كند. (Jalali., 2009). براي رفع اين مشكل از ذرات نانو هيدروكسيد آهن پوشيده شده روي زئوليت استفاده شد. اين ذرات به روش شيميايي بورهيدريد سديم سنتز شد. واكنش يون هيدروكسيل با فسفات و ايجاد پيوند شيميايي به خوبي فسفر را از آب جذب مي‌كند. از آنجاييكه ذرات نانو در حين واكنش فوليكوله مي شوند و از كارايي آنها كم مي شود. از تثبيت كننده استفاده شد. زئوليت آلومينوسيليكاتي است كه معادن آن به وفور در كشور ما وجود دارد.به علت دسترسي آسان و مقرون به صرفه بودن زئوليت از آن به عنوان تثبيت كننده استفاده شد. نتايج نشان داد كه كارايي ذرات نانو هيدروكسيد آهن تثبيت شده روي زئوليت بسيار بيشتر از ذرات نانو آهن خالص و بدون تثبيت كننده مي باشد.

غلظت فسفر در اغلب خاكها بالا مي باشد ولي قابليت فراهمي آن در خاك كم است (Smith et al., 2011). كاهش دسترسي فسفر در خاك اغلب به علت پيوند قوي فسفر با تركيبات آلي و معدني موجود در خاك مي‌باشد (Driessen et al., 2001). در خاك هاي آهكي، كه مقدار قابل توجهي از خاك هاي ايران را تشكيل مي‌دهد، فسفات با يون هاي كلسيم تشكيل تركيب هاي نامحلول مي‌دهد (Aziz et al., 2006). جذب فسفر در ابتدا سريع مي‌باشد و سپس به مرور زمان با تثبيت فسفر در خاك باعث كاهش حلاليت آن مي‌شود ((Wang et al., 2013. جذب و تثبيت فسفر در خاك متأثر از pH محيط است. حداكثر جذب يون فسفات در خاك در pH هاي خنثي متمايل به اسيدي مي‌باشد. فسفر در خاك عمدتاً به صورت دو يون ارتوفسفات اوليه (H2PO4-) و ارتوفسفات ثانويه (HPO42-) قابل جذب است(Xu et al., 2014) . به طور كلي گياهان بيشتر فسفر مورد نياز خود را بصورت يون ارتوفسفات اوليه نسبت به يون ارتوفسفات ثانويه جذب مي‌كنند. به دليل وجود معادن طبيعي در سرتاسر دنيا و ايران، پيش ماده بسياري از كودهاي شيميايي فسفره سنگ فسفات مي‌باشد كه منبعي تجديد ناپذير است (Mahanta et al., 2014). تأثير سنگ فسفات (به خصوص آپاتيت) به عنوان كود شيميايي در بسياري از خاكها به علت حلاليت بسيار كم آن محدود مي‌باشد (Lai and Eberl., 1986; Koppelaar et al., 2013; Prian et al., 2014). تا كنون راهكارهاي متفاوتي در جهت بهينه كردن كاربرد كودهاي فسفره به كار برده شده است. در اين تحقيق اثر افزودن نانوزئوليت اشباع با آمونيوم به همراه كودهاي نانوهيدروكسي آپاتيت بررسي شده است. افزودن زئوليت‌ها به‌ صورت اشباع با آمونيوم از طريق جايگزيني آمونيوم با كلسيم منجر به رها سازي عناصر اصلي مورد نياز گياه مانند، N و P و جذب Ca قابل تبادل براي گياه شد. (RP) Rock Phosphate + NH4+-Zeolite Ca2+-Zeolite + NH4+ +(H2PO4(- اين واكنش شيميايي شامل دو مرحله انحلال و تبادل كاتيون مي‌باشد. به دليل آهكي بودن خاك، اشباع زئوليت با آمونيوم با محلول سولفات آمونيوم انجام شد تا pH خاك را به سمت خنثي هدايت و جدب فسفر بهبود يابد. علاوه بر تاثير زئوليت در انحلال سنگ فسفات، فراواني معادن زئوليت در ايران و دسترسي آسان و مقرون به صرفه بودن استفاده از آن، تخلخل بالاي آن كه باعث جذب رطوبت در مناطق خشك و افزايش جذب فسفر در خاك مي شود از دلايل ديگر استفاده از زئوليت در تركيب كودي بود. لازم به ذكر است كه ايران يكي از بزرگترين صادر كنندگان زئوليت و بنتونيت در خاورميانه مي‌باشد (Hamidpour et al., 2011). نانو هيدروكسي آپاتيت نيز در اين تحقيق به روش شيميايي (رسوبگذاري) ساخته شد. نتايج نشان داد با استفاده از تركيب كودي ساخته شده در مقايسه با كودهاي رايج جذب فسفر به مقدارقابل توجهي بيشتر شد.

نانو ذرات دي هيدروكسي استون ديمر (C6H12O6) با مورفولوژي خوشه انگور، توسط تكنيك قوس الكتريكي در هواي آزاد تهيه گرديد. مورفولوژي و ساختار اين نانو ذرات بوسيله تصاوير SEM و طيف XRD تعيين گرديده است. نتايج نشانگر وجود ذرات C6H12O6 به صورت كريستالهاي مونوكلينيك با ساختار كروي با توزيع اندازه ذرات از 34 تا 97 نانومتر هستند. تشكيل اين نانو ذرات آلي از گرافيت تحت شرايط ذكر شده ممكن است با تئوري منشأ حيات ارتباط داشته باشد.

نانو ذرات آهن صفر ظرفيتي داراي كاربردهاي متعدد صنعتي، زيست محيطي، و كشاورزي هستند. ويژگي مهم نانو ذرات سطح تماس بسيار بزرگ آن‌ها با فاز محلول است كه موجب افزايش شديد فعاليت شيميايي در واحد وزن آن‌ها مي‌شود. اين ويژگي موجب كاهش هزينه‌هاي استفاده از آن‌ها در كاربردهاي صنعتي و زيست محيطي مي‌شود. از طرف ديگر، كاهش اندازه ذرات موجب افزايش نسبي نيروهاي جاذبه بين ذرات مي‌شود، به گونه‌اي كه در مقياس نانومتر، غلبه نيروهاي جاذبه موجب تجمع و در نتيجه كاهش سطح ويژه نانو ذرات مي‌گردد. در تكنيك ابداع شده، نانو ذرات آهن روي سطح ذرات بزرگتر شن كوارتزي تثبيت شد. اين فرآيند از تجمع نانو ذرات جلوگيري و موجب افزايش بيش از ده برابري راندمان استفاده از آنها گرديد. اين تكنيك هيچ گونه ماده مصنوعي به محيط زيست اضافه نمي‌كند. ذرات شن را مي‌توان با حداقل هزينه از منابع طبيعي تهيه و اندازه آن‌ها را متناسب با مكان مورد استفاده و تخلخل مورد نياز انتخاب كرد. در كاربري‌هاي زيست محيطي از اين ذرات مي‌توان به منظور حذف انواع آلاينده اي آلي و معدني (نظير نيترات، فسفات، ارسنات، انواع فلزات سنگين) از منابع آب، خاك، و پساب هاي صنعتي و كشاورزي استفاده كرد.

براي اولين بار نانو ذرات مس و اكسيد مس با تكنيك قوس الكتريكي در شرايط هواي آزاد ساخته شده اند. اندازه ذرات، ساختار كريستالي و مورفولوژي نمونه ها توسط روشهاي پراش اشعه X و (XRD)، ميكروسكوپ الكتروني (SEM) و اسپكتروسكوپي RAMAN تعيين شده است. نتايج نشانگر وجود نانو ذراتي با ساختار مكعبي با توزيع اندازه ذرات از 34nm تا 97nm مي باشد. اين تكنيك روشي موثر و مناسب براي تهيه نانوذرات كروي شكل cu و cu2o با توزيع يكنواخت و ريز مي باشد.